سوسن بهار
امسال 12 ژوئن روز جهانی علیه کارکودک را زمانی به پاس و احترام مینشینیم که، 26 سال از رژهی جهانی علیه کار کودک که طی مسافت هشتاد هزار کیلومتر توسط نماینده گان کودکان کار و برده گان قرض و جمعیت کثیری از فعالان جنبش لغو کار کودک و کمپین دفاع از حق کودکی از سال 1998 براه انداختند، میگذرد. نماینده گان رژهی جهانی با ورودشان و قدم های استوارشان که، با پاهای کوچک اما با هدفی بزرگ بر داشته میشد سالن اجتماعات سازمان ملل و احلاس سالیانهی سازمان جهانی کار را در روز 3 ژوئن 1999 بلرزه درآوردند و مقاوله نامهی 182 مبنی برممنوعیت کار کودکان زیر 15 سال را به تصویب این اجلاس رساندند. شادی این حرکت اجتماعی و این جنبش پابرهنهگان در خور و سزاوار ستایش، تقدیر و تبریک است. علی رغم رنجها روز جهانی لغو کار کودک به تمامی فعلان عرصه کار کودک و کمپین دفاع از حق کودکی شاد! اما کماکان ننگ بهرهکشی از گردههای نحیف و سوءاستفاده از دستهای کوچک و قربانی گرفتن از جانهای کوچک بر پیشانی خطاکار هزاره سوم داغ کوب است. همزمان با بزرگداشت این روز، سازمان جهانی کار در مورد پس رفت یا ترمز دستاورد های جنبش لغو کار کودک سه عامل را نامبرده است: اول جنگ های اخیر، دوم وضعیت نابسامان اقتصادی و سوم پاندمی. بنا به یونیسف در هشتاد سال اخیر پس از جنگ جهانی بیش از صد و پنجاه جنگ کوچک و بزرگ در جهان رخ داده است که 130 مورد آن در کشورهای در حال رشد بوده است، نسبت 90 درصدی آمار کشته شدهگان غیر نظامی در این جنگها به نسبت ده درصدی آن در جنگ جهانی تکاندهنده است. بنا به یونیسف، 47 میلیون کودک طی این جنگ ها آوراه شدهاند. در زمان آوراهگی، طعمه کار اجباری گشتهاند و بههمین دلیل علیرغم کاهش یافتن تعداد کودکان کار، در سایر بخشها بویژه صنعت، کار کودکان در عرصه ی کشاورزی در وضعیت وخیم کار اجباری افزایش 20 در صدی داشته است. بیش از سیهزار کودک فقط در سال 2023 مورد تجاوزهای جنسی وحشیانه قرار گرفتهاند. بیش از 7 میلیون کودک دچار آسیبهای روانی جدی شدهاند. هزاران هزار کودک در اغتشاشات میان مار، سودان و غزه کشته شدهاند سازمان ملل این تعداد را برای کودکان فلسطین 16000 اعلام کرده است واز تعداد 34000 کودک زخمی هم نامبرده است در همبستگی با کودکان فلسطینی جمعیت الغای کار کودکان در ایران، 12 ژوئن امسال را روز: “نه به کودک کشی! نه به جنگ و لغو کار کودک” نامیده و هدف و محور فعالیت خود را بویژه به دفاع از کودکان جنگ زدهی فلسطینی اعلام میکند. کودک کشی در فلسطین از سه ویژهگی اساسی بر خوردار است، اول نسلکشی، دوم زیر پا گذاردن تمامی دستاوردهای جامعه جهانی در باره حق ملل در تعیینسرنوشت و حق پناهندهگی، سوم طعمه شدن هر چه بیشتر کودکان رنج در فلسطین در عرصه بردهگیو کار اجباری، از نمایشهای خیابانی علیه جنگ گرفته تا سرباز گیری از کودکان تا اتواع کارهای کوچک و بزرگ از جمله فروشندهگی در خیابان، گدائی، کار در پروژه های ساختمانی، کارکشاورزی در کرانهی باختری، بازیافت مواد بعضا خطرناک در مناطق بمب گذاری شده. وضعیت اینکودکان بویژه بسیار خطرناک است و به اصطلاح در منطقه یا “زون” بر مخاطره “ریسک” بکار گرفته میشوند. موارد استثمار و آزار جنسی هم بیشترین قربانیانشان را از بین کودکان در فلسطین مثل تمامی جغرافیای جهانی میگیرند. عدم وجود نظم اجتماعی در غیاب مراجع قضائی، از دست رفتن والدین و تمامی کمبودها و رنج هائی که در طی این جنگ نابرابر و وحشیانه گریبان کودکان فلسطینرا گرفته بیشترین تاثیرش را بر جانهای کوچک گذاشته است. چه از طریق کشتار دسته جمعی با بمب در مدارس، چه مرگ تدریجی در اثر فقر و نا امنی. در این جهان وارونه دنیای کودکانه دچار خلاء عمیق شدهاست. بیائید که با همدلی، هم آوائی، همفکری و هم گامی، قدمی جدی به نفع جان های کوچک بر داریم و از حق کودکی، به معنی شاد و آزاد بودن، حق تحصیل با کیفیت بالا، رفاه و امنیت برداریم و همهی ما میدانیم که کلید رهائی از این در جدا کننده و پردهی آهنینش که روزی با دستان کوچک و توانای اقبال مسیح به کنار زده شده، لفو کار کودک است.
12 ژوئن 2025