رشید شباهنگام – ورزش و گاوبندی

مدتی است كه خبر مربوط به دوپینگ كردن لنس آرمسترانگ (Lance Armstrong) از مهمترین اخبار مربوط در عرصه ورزش و مربوط به ورزشكاران حرفه ای شده است. آرمسترانگ ٧ بار قهرمان “تور فرانسه”، بزرگترین مسابقه دوچرخه سواری دنیا، شده و در این عرصه ركوردار است. “آژانس مبارزه با دوپینگ” در ایالات متحده دهها هزار صفحه سند و مدرك ارائه داده كه او سالها بوده كه با “تقلب” در رقابتهای مسابقاتی شركت می كرده است. دهها تن از كسانی كه خود در مسابقات مختلف و از جمله “تور فرانسه” شركت داشته و به قول خودشان دوست لنس آرمسترانگ بوده و او را از نزدیك می شناسند، شهادت داده اند كه آنها هم با وی دوپینگ می كرده اند. لنس اما تا بحال به این مسئله گردن نگذاشته و حاشا كرده است. او گفته است كه همه اینها دروغ می گویند و به قدرت رقابت خارق العاده لنس حسودی شان می شود!
بحث دوپینگ در ورزش بسیار فراتر از لنس آرمسترانگ و دوچرخه سواری و غیره است. این مسئله چنان حاد و جاری است كه هر كشوری برای خودش دم و دستگاه عریص و طویلی به نام “آژانس ضد دوپینگ” دارد. سالانه دهها و گاه صدها نفر از ورزشكاران حرفه ای و شناخته شده را بخاطر دوپینگ سئوال پیچ می كنند. بحثهایی كه حول و حوش مسئله دوپینگ آرمسترانگ در رسانه های رسمی و اجتماعی در گرفته است، بر این نكته پایه ای انگشت می گذارند كه فشاری كه روی ورزشكاران و بخصوص از جانب شركتهای بزرگ تجارتی، مثل نایكی، مك دونالد، آدی داس، كوكا كولا و غیره هست، اكثر ورزشكاران را تا حدی بطرف رقابت و برتری طلبی می راند كه راهی جز روی آوردن به دوپینگ برایشان باقی نمی ماند. در این دوپینگ كردن، ورای شركتهای تجاری و خود فرد ورزشكار برای قهرمان شدن، تیم مربیان و افراد و نهادهایی كه ورزشكاران را دور هم جمع می كنند نیز فشاری عظیم بر ورزشكار وارد می كنند.
در همین حول و حوش، مسئله فشار شركتها و نهادهای قماربازی و شرط بندی روی تیمها و ورزشكاران هم زیر نورافكن قرار گرفته است. تازه گی افشا شده است كه حتی تیمهای آماتور هم گاها زیر فشارهای خارجی (خارج از كنترل خودشان) هستند كه در برد و باخت مسابقات در گاوبندیها شریك شوند! ورزش در واقع معنای اصلی خودش را بطور كلی از دست داده و به بساطی برای پول در آوردن به باندها و شركتها تبدیل شده است.
اما این چه نوع سیستم و دنیایی است كه ورزش را، زیباترین فعالیت را از جوانان دزدیده و برتر شدن، نه بخاطر فعالیت خلاقه، بلكه بخاطر موقعیت اجتماعی بهتری پیدا كردن، جلوی كودكان و جوانان میگذارد. این چه نوع سیستمی است كه انسان را برای در آوردن پول به راههای بسیار نامشروع و ناخوشایند می كشاند. ورزشكاران، هر چقدر هم كسی بر آنها مهر “متقلب” بزند، زیر فشار متقلبین واقعی دست به كارهایی می زنند كه سلامتی و آینده خودشان را به خطر می اندازند. متقلبین واقعی را ما به حال خود رها كرده و به قربانیان آنها فشار می آوریم. این شایسته انسان نیست!

٢٥ مهر ١٣٩١
rashid.yousefi@yahoo.com 
http://rashidxan.wordpress.com/