نسرین رمضانعلی: در مقابل تعرضات سرمایه باید تشکلهای مستقل خود را در محیط کار و زیست ایجاد کنیم
طبق آخرین اخبار و گزارشاتی که دریافت کردیم با توجه به وضعیت اسفبار کارگران، پیمانکاران و کارفرمایان با بیشرمی بیش از پیش به سطح معیشتی کارگران تعرض افسارگسیخته ای را آغاز کردند. با تصویری از موقعیت کارگران در ایران اشاره ای خواهم داشت که در این دور چگونه کارگران را به موقعیت بشدت بحرانی روبرو کرده اند.
رژیم جمهوری اسلامی که با یک بحران عمیق اقتصادی – سیاسی – اجتماعی روبرو است، برای بقای خود هر روز تعرض جدیدی را علیه طبقه کارگر سازمان میدهند. تهاجم مستمر جمهوری اسلامی به طبقه کارگر از یک طرف و تحریمهای اقتصادی دول غرب و حذف سوبسیدها از طرف دیگر زندگی را بر طبقه کارگر بسیار دشوارتر کرده است. تعدیل نیروی کار در مراکز صنعتی پرده بر فجایع جدیدی گشوده است. در بسیاری از پروژه هائی که بخاطر نبود قطعات یدکی یا نبود مواد اولیه تعطیل شده است، کارگران آن به خیل ارتش بیکاران پیوسته اند. بدنبال بیمه بیکاری به مراکز مراجعه کرده اند و با این پاسخ روبرو شدند که کارفرما بیمه شما را رد نکرده است و بیمه بیکاری به شما تعلق نمیگیرد. در حالی که مبلغی که باید برای بیمه بیکاری و بازنشستگی رد شود از فیش حقوقی کارگران کم شده است. زمانی که کارگران به دنبال پیمانکار و کارفرما رفتند این شرکتها اعلام ورشکستگی کرده و معلوم نیست اصلا کجا تشریف دارند. کارگران که ماهها بدنبال بیمه بیکاری بین اداره کار و سایر ادارات زیربط دویدند، در نهایت دستشان بجای بند نشده و برای تامین زندگی مجبور شدند از حق خود گذشت کنند و در جستجوی کار باشند. در یکی دو سال اخیر بحث قرادادهای مستقیم تحت عنوان “امنیت شغلی” را به کارگران وعده دادند. در دوره مضحکه انتخاباتی در بیشتر مراکز وعده دادن قرارداد مستقیم داده شد و گرفتن آنرا منوط به حضور در انتخابات کردند. معلوم بود که این تنها وعده ای پوچ برای گرفتن رای کارگران است.
مشکلات کارگران و نیروی آماده به کار تنها به اینها ختم نمیشود. شرایط استخدام جدید چه هست؟ کارگران باید 3 ماه بدون حقوق کار بکنند و ماه چهارم حقوق پرداخت میشود. این برای کارگرانی است که ظاهرا حرفه ای هستند و کارفرماها به نیروی کارشان نیاز دارند. در واقعه 3 ماه حقوق کارگران به گرو گرفته میشود تا کارفرما بتواند به راحت شرایط دشوارتر و سختتری را به کارگران تحمیل کند. نکته قابل توجه و بیشرمی بیش از پیش این انگلها گرفتن چکهای چند میلیونی از کارگران است تا استخدام شوند. و با اخراج و بیکاریشان باید کارگران دربدر بدنبال پولشان باشند. همینظور باید اشاره کنم در زمان کاری اگر خسارتی به یکی از ماشینها وارد شود خسارت از کارگران گرفته میشود. در واقع به بهانه های مختلف این چکهای نقدی را کارفرما بالا میکشد و کارگران شاهد پایمال شدن حقوقشان در روز روشن هستند. اعتراضات کارگران با پاسخ “گرسنه زیاد داریم همین هست که میبینی، اگر دوست نداری میتوانی تشریف ببری” کارفرما روبرو میشود.
وضعیت تحمیل شده به کارگران تنها گوشه ای از یک واقعیت بزرگ در جامعه ایران است. در کنار این وضعیت ناهنجار تحمیل شده به کارگران، در سال جاری شاهد اعتراضات بیشتری بودیم. اعتراض به عدم پرداخت حقوقهای معوقه، اعتصاب اعتراض به قراردادهائی که بردگی را به کارگران تحمیل میکند، اعتصاب اعتراض به وضعیت بهداشتی و ایمنی محیط کار، اعتراض به سطح معیشتی کارگران، مبارزه برای افزیش دستمزد، و … در کنار هر اعتراضی خواست آزادی فعالین کارگری و همچنین خواهان تشکلهای مستقل خود نیز بوده اند. این اعتراضات در دوره اخیر با توجه به موقعیت و قدرت کارگران توانسته موفق یا بخشا موفقیتهائی بدست بیاورد. اما در کنار همین اعتراضات طبق معمول نیروهای وزارت اطلاعات تلاش داشتند که با فضای ارعاب کارگران را ساکت و از بازتاب اخبار اعتراضات کارگران جلوگیری بکنند.
آیا حکومت موفق شده است که کارگران را ساکت نگه دارد و اخبار این اعتراضات منعکس نشود؟ طبعا تهدیدها به اخراج و بیکار سازی در شرایط اقتصادی و مالی بد کارگران میتواند مرعوب کننده باشد. اما گسترش این اعتراضات نشان میدهد که کارگران مرعوب نشدند و اعتراضات گسترده تر میشود. اعتراضات کارگران اخیرا در اشکال دیگری دارد خودنمائی میکند. در واقع باید گفت از یکسو کارگران تلاش کردند که تشکلهای مستقل خود را ایجاد کنند. بخصوص گرایش قوی مشاهده شده در این اعتراضات ایجاد مجامع عمومی بوده است. و از سوی دیگر نقطه ضعف این اعتراضات کماکان پراکندگی بوده است. ارتباط طبقه کارگر در سراسر کشور با هم بشدت محدود است و اگر چه در شکل کلی وضعیت طبقه و شرایط کاری یکی است، اما از اعتراضات کارگری کمترین خبر بدست کارگران میرسد. در حالی که بطور متوسط روزانه دهها اعتراض کارگری در مراکز مختلف و شهرهای مختلف ایران صورت میگیرد کارگران تنها از بخش بسیار محدودی از این اعتراضات باخبر میشوند.
همانطور که در بالا اشاره شد پراکندگی این اعتراضات و مبارزات نقطه ضعف آنهاست. در این دوره خطیر وظایفی که بر دوش حزب ما و بر دوش فعالین رادیکال – سوسیالیست قرار دارد، سازماندهی هرچه بیشتر تشکلهای کارگری اینست در محیط کار و زندگی، سازماندهی این اعتراضات و تلاش برای متشکل کردن و سراسری کردن این مبارزات است.
نسرین رمضانعلی