کمونیست هفتگی میپرسد:
درباره پروسه رفراندوم استقلال در کردستان عراق
کمونیست هفتگی:موضوع رفراندوم استقلال در کردستان عراق، به مساله سیاسی روز و بحث داغ جامعه تبدیل شده است. احزاب حاکم با تعیین ۲۵ سپتامبر آتی برای برگزاری رفراندم،کلید آغاز این پروسه را زده اند. نظر به سیاست مصوب حزب حکمتیست درباره پاسخ اصولی به این مساله، اکنون رویکردمشخص حزب به پروسه رفراندم استقلال در کردستان عراق چیست؟
فاتح شیخ:سیاست حزب حکمتیست در ارتباط با این مساله چنین است که علاوه بر تاکید مجدد بر پاسخ اصولی خود درباره حق مردم کردستان عراق برای اعلام نظر مستقیم در مورد جدایی یا عدم جدایی از عراق، از زاویه عملی هم مشخصا پروسه جاری رفراندوم را یک مسیر عملی راهگشا و مناسب ارزیابی میکند.
برای روشن تر شدن مبانی و سابقه پاسخ اصولی و سیاست مشخص حزب حکمتیست در این عرصه، یادآوری چند نکته لازم است:
سیاست اصولی و مصوب حزب، تنهابه مساله کرد در کردستان عراق برنمیگردد و به معادلات سیاسی کنونی در عراق و منطقه هم گره نمیخورد، بلکه بر واقعیاتی فراتر از این مولفه ها، بر سابقه تاریخی مساله کرد در یک دوره طولانی متکی است.
ما تاکید مداوم داشته ایم که مساله کرد یکی از مسائل ملی حل نشده جهان امروز است. حکمی که در اوضاع کنونی جهان به مراتب روشن تر از گذشته صادق است. در قطعنامه “درباره حل مساله کرد در کردستان ایران” (آذر ۱۳۷۳- نوامبر ۱۹۹۴) سابقه این گرهگاه سیاسی مهم را چنین بیان کرده ایم: “مردم کردستان طی یک دوره طولانی در رژیم های سلطنتی و اسلامی و نیز در رژیمهای مختلف در عراق و ترکیه بطور سیستماتیک تحت فشار و سرکوب و ستم ملی قرار داشته اند. مساله کرد به یک گرهگاه سیاسی مهم نه فقط در زندگی مردم کردستان، بلکه در روند اوضاع سیاسی در ایران و منطقه بطور کلی تبدیل شده است. این مساله باید هر چه سریعتر به شیوه ای اصولی و عادلانه پاسخ بگیرد”. و در ادامه، از نظر ما، پاسخ اصولی به مساله کرد اعلام نظر مستقیم مردم کردستان از طریق یک رفراندوم در مورد جدایی یا عدم جدایی، بیان شده است.
باز تاکید داشته ایم که مساله کرد خصلت منطقه ای دارد و در میان بودن پای سه کشور ایران و عراق و ترکیه (و حالا سوریه هم) به این مساله برجستگی و جان سختی خاصی داده و حل آن را در هر یک از این کشورها با دشواری و پیچیدگی بیشتر روبرو کرده است.
در ارتباط با موقعیت مساله کرد در کردستان عراق بعد از تحولات ناشی از جنگ ۱۹۹۱ خلیج، تاکید جریان ما بر سیاست “برگزاری رفراندوم و دفاع ازخواست استقلال کردستان عراق”بود که درسال ۱۹۹۵ به تصویب حزب کمونیست کارگری عراق رسید. از آن دوره سیاست ما متکی بر واقعیاتی بود که امروز واضح تر و ضروری تر و حتی عامه پسندتر از آن دوره برجسته شده است.
سال ۲۰۰۳ رژیم بعث بر اثر لشکرکشی آمریکا و بریتانیا به عراق سقوط کرد. احزاب حاکم بر کردستان عراق، که دوازده سال بود دارای شبه استقلال دوفاکتو بودند، برخلاف منافع مردم کردستان، تحت نام فدرلیسم آن را به دولت ناموجود بغداد “الحاق” کردند، بی آنکه ماندات آن کار آشکارا غیرمجاز را از مردم گرفته باشند. در این فاصله ما مدام آن الحاق غیرمجاز وزیانبار به حال مردم را افشا و محکوم کرده ایم.اکنون بعد از چهارده سال، همان احزاب با انگیزه و اهداف مشخص خود در این دوره، پای رفراندم استقلال آمده اند و عملا در جهت تدارک برگزاری آن در ۲۵ سپتامبر آتی دست به کار شده اند.
سیاست مشخص حزب حکمتیست این است که کمونیستها در پروسه جاری رفراندم استقلال کردستان عراق اززاویه دفاع از منافع مردم کردستان و دفاع از رای به استقلال کردستان و جدائی از عراق فعالانه شرکت کنند و اهداف و برنامه و سیاستهایشان را در این زمینه و همچنین در زمینه سایر معضلات و مسائل جامعه ازجمله در عرصه بهبود معیشت، برابری زن و مرد، نظام سیاسی سکولار و پافشاری بر حقوق و آزادیهای سیاسی و مدنی و غیره به میان مردم و توده های کارگر و زحمتکش ببرند. در این راستا حزب حکمتیست بیانیه حزب کمونیست کارگری کردستان درباره رفراندوم و رای به استقلال کردستان را تایید میکند. از سیاست اتخاذ شده این حزب در مورد رفراندوم حمایت کرده و در این رابطه و بنا به ضرورت با این حزب همکاری میکند. (ترجمه فارسی بیانیه حزب کمونیست کارگری کردستان در همین شماره نشریه منتشر میشود).
در ارتباط با پروسه جاری رفراندوم و نتایج و پیامدهای آن بر این نکات تاکید ویژه داریم:
الف- رفراندوم باید در شرایطی آزاد و به دور ازفضای فشار و ارعاب سیاسی و نظامی برگزار شود و آزادی احزاب و جریانات سیاسی در ابراز نظرات شان تامین گردد.
ب- رفراندوم باید در همه مناطق کردنشین داخل و خارج قلمرو حکومت اقلیم کردستان برگزار گردد. دولت عراق موظف است بر اساس حق بدیهی مردم کردستان و ضوابط حقوق بین الملل پروسه رفراندوم را بپذیرد و متعهد به همکاری لازم با روند عملی آن باشد.
ج- سازمان ملل موظف است در امر نظارت بر پروسه رفراندوم و حمایت از نتایج آن مسئولیت مستقیم و کامل به عهده بگیرد.
د- نتایج رفراندوم باید از طرف حکومت اقلیم کردستان، دولت عراق و دولتهای همجوار به رسمیت شناخته شود.
ه- در صورت کسب اکثریت رای به جدائی، حکومت اقلیم کردستان موظف است مستلزمات استقلال کردستان و فیصله عملی آن با دولت عراق را در سریعترین زمان ممکن فراهم آورد.
و- همه شهروندان ساکن کردستان صرف نظر از تکلم به هر زبان و یا انتساب به هر مذهب و یا نداشتن مذهب باید در کردستان مستقل از حقوق برابر برخوردار باشند.
***