نگاهی بە شرایط کار طاقت فرسای زنان در کردستان
چیمن دارابی
کارگران زن در کردستان از ابتدایی ترین حقوق قانونی محرومند. اکثر زنان در کردستان، مانند اکثریت عظیم زنان در دنیا، دارای دو شغل هستند؛ یکی کار در خانە و دیگری کار در بیرون خانە در قبال دریافت دستمزد. قبل از اینکە بە کار زنان در بیرون خانه بپردازم کمی بە کار آنها در خانە اشارە میکنم. کار زنان زحمتکش در خانە بسیار شاق است و تمامی ندارد: بچه داری، شستن، پختن، تمیز کردن، دادن خدمات به همسر و قس علیهذا. از صبح زود تا شب دیر وقت مشغولند و یک لحظه استراحت ندارند. اما کار خانگی زنان در جامعه هیچ ارج و غربی ندارد. بعضا افراد خانوادە بە زنان بعنوان سربار نگاە میکنند.
کار زنان در بیرون خانه نیز از ارزش کمتری نسبت به کار مردان برخوردار است؛ دستمزد آنها پایین تر است و از همان خرده حقوقی که مردان کارگر از آن برخوردارند، زنان کارگر محرومند. زنان کارگر و زحمتکش یا در کارگاە ها کار می کنند، یا بعنوان مستخدم خانگی مشغول کارند و یا بعنوان دستفروش دورە گرد. آنها اغلب بیش از دە، دوازدە و بعضا پانزدە ساعت کار می کنند و از حقوق اجتماعی کار و بیمە درمانی یا بیکاری محرومند. این زنان زحمتکش مجبورند در تمال طول بارداری و با داشتن بچه شیرخوار هم به کار ادامه دهند. بعلت فقر و نداری و برای تامین یک زندگی بخور و نمیر برای خود و خانواده شان باید به این شرایط شاق تن دهند. برخی از این زنان در محیط کار مورد اذیت و آزار جنسی واقع می شوند. کارگران در کارگاه های کوچک شامل قانون کار ضد کارگری هم نیستند. وضع اینقدر خراب است که مسئولین دولت هم صدایشان درآمده است. یکی از مسولین کانون شورای کار استان کردستان در رابطه با کار زنان کارگر گفته است: “بیشتر کارگران زن کە در کارگاه های این استان مشغول کاراند از ابتدایی ترین حقوق قانونی خود محرومند؛ وی افزود در شرایط امروز کە اصل بر سکوت مطلق کارگر در برابر پایمال شدن حقوقش استوار است، وضعیت کارگران زن بە مراتب از کارگران مرد بدتر است. در حالی کە بە موجب قانون کار، زنان از انجام مشاغل طاقت فرسا و خطرناک معاف هستند، در استان کردستان بە دلیل اوضاع نامناسب اقتصادی، کارگران زن چە در “کارگاه ها ی زنانە” و چە در “محیط های مردانە” مجبور بە انجام هر کاری هستند. وی ادامە داد در واحدهای تولیدی این استان شرایط کار برای کارگران زن بە حدی طاقت فرسا است کە حتی ممکن است این کارگران از حقوق مادرانەی خود در ایام بار داری، زایمان و شیردهی محروم شوند. این کارگران در بهترین حالت با منت کارفرما درآمد ناچیزی دریافت میکنند. *