بحران در اقلیم کردستان مصافها و راه حلها
کردستان عراق با موقعیت بسیار دشواری روبرو است .نزدیک به دو سال تا به امروزبحران و چالشهای مختلفی دولت اقلیم و جامعه کردستان عراق را در بر گرفته و زندگی اکثریت مردم کارگر و زحمتکش و کارمندان و حقوق بگیران این جامعه را تماما در منگنه قرار داده است. منطقه خاورمیانه در یک بحران عمیقا انسانی ، تشنج و جنگ گرفتار آمده است که کردستان عراق درگیر جنگ با داعش از این وضعیت مستثنی نیست و بخشی از این بحران به حساب می آید .بحران دولت اقلیم با پایان ریاست مسعود بارزانی رئیس حکومت اقلیم در اوت 2015 به اوج خود رسید و جامعه کردستان را با مشکلات جدیدی روبرو کرد. مخالفت احزاب پارلمانی بخصوص حزب گوران با تمدید ریاست مسعود بارزانی اختلافات میان این احزاب بر سر تقسیم قدرت در اقلیم کردستان را به اوج خود رساند. اقدام قلدر منشانه حزب دمکرات کردستان عراق، اخراج رئیس مجلس و تعدادی از وزیران کابینه از حزب گوران جامعه کردستان را بطور همه جانبه فلج کرد و امورات عادی مردم طی یکسال گذشته دچار اختلال جدی شده است .اکنون حکومت اقلیم و جامعه تحت مسئولیت آن با یک بحران حکومتی ، سیاسی ، اقتصادی و چالشهای متعددی روبروست و کسی جوابگوی وضعیت فاجعه بارکنونی نیست .اعتراض و نارضایتی مردم هر روز بالا می گیرد ، تظاهرات و اعتراضات هر روزه در میادین شهرها به بخشی ازندگی مردم تبدیل شده است. ماههاست که حقوق کارمندان و معلمین و سایر حقوق بگیران در ادارات دولتی از جمله پلیس پرداخت نشده است. بیمارستانها به دلیل عدم پرداخت حقوق کارمندان و کمبود دارو و سایر امکانات پزشکی به تعطیلی کشیده می شوند. مردم زیادی در تلاش برای زندگی بهتر به دلیل فقر و بیکاری محل زندگی خود را ترک کرده و ازسر ناچاری به کشورهای اروپائی پناه می برند که متاسفانه تا به حال دهها نفراز آنان طعمه آبهای دریای اژه شده و جان خود را از دست داده اند. مردم از شرایط موجود به تنگ آمده اند. مردم بانی اوضاع بحرانی و از هم پاشیدن جامعه کردستان را احزاب حاکم میدانند و بخصوص انگشت اتهام به طرف حزب دمکرات نشانه رفته است. اوج گیری اعتراضات مردم از پائین، سکوت بالائی ها را شکسته و تعدادی لب به شکایت گشوده اند. اخیرا تعدادی از وزرای مجلس به مافیای قدرت و اقتصاد در در دولت اقلیم اعتراف کرده و عنوان کرده اند در صورت ادامه شرایط بحرانی، فروپاشی اقلیم کردستان ممکن خواهد شد.
در نشستی میان احزاب پارلمانی منهای حزب گوران مسعود بارزانی رئیس اقلیم مردستان عوام فریبانه وبرای کش دادن شرایط موجود و ماندن در قدرت، پیشنهاد کرده در صورت توافق احزاب یک نفر دیگررا به عنوان رئیس اقلیم انتخاب کنند ویا انتخاب رئیس اقلیم را به آرا عمومی مردم واگذار کنند و یا در غیر این صورت ایشان تا انتخابات مجلس در سال 2017 در پست خود باقی بماند. طی یک پیشنهاد طرح کمسیون ویژه ای برای حل اختلافات وبحران اقلیم مورد توافق قرار گرفته . این کمسیون در اولین جلسه خود با حزب گوران که دومین حزب قدرتمند در مجلس اقلیم است، این حزب شرط نشست با احزاب برای حل اختلافات را آغاز از سر گیری کار مجلس، بر گشتن رئیس پارلمان و وزرای اخراجی مجلس به پستهای قبلی خود عنوان کرده اند.
اکنون هر نوع راه حل بورژوازی در چهارچوب احزاب حاکم در اقلیم کردستان برای حل اختلافات و برونرفت از بحران کنونی تا امروزبه بن بست رسیده است. شرایط آنچنان دشوارشده که به سختی می توان آینده روشنی برای بهبود اوضاع و عدم فروپاشی اقلیم کردستان پیش بینی کرد. اوضاع آنقدرشور شده که تعدادی از وزرا از جمله گوران آزاد مسئول حقوقی مجلس وعزت صابر رئیس کمسیون اقتصادی پارلمان در مصاحبه های متفاوتی به عواقب و ادامه بحران کنونی هشدار داده که بدون اصلاحات واقعی وضعیت کنونی می تواند به فروپاشی اقلیم کردستان منجر شود .
مقصر کیست
طی دو سال گذشته سران اقلیم و احزاب حاکم علت بحران اقتصادی و کمبود بودجه در اقلیم کردستان را عدم پرداخت بودجه سهمیه اقلیم از جانب دولت مرکزی بغداد ،عدم پرداخت بودجه نظامی ،جنگ با داعش و کاهش قیمت نفت در دوسال اخیر قلمداد می کنند. اما در واقع ریشه بحران در اقلیم کردستان وجود خود احزاب حاکم در قدرت می باشد. بحران کنونی و وضعیت درهم ریخته جامعه در اقلیم کردستان این حقیقت را به اثبات می رساند. کاهش قیمت نفت و همه ادعاهائی که دلیل بوجود آمدن بحران عنوان می کنند اگرچه واقعی اما تاریخ چندان طولانی ندارند و به دوسال قبل تا مقطع کنونی مربوط می باشند. در صورتیکه حکومت اقلیم نزدیک به بیست و پنج سال است در قدرت می باشد و از امکانات مادی و ثروت هنگفتی بر خوردار بوده است .دزدی و فساد و وجود مافیای اقتصادی در حکومت اقلیم ،عدم شفافیت درآمدها بخصوص در حوزه فروش نفت و دیگر حوزه ها ی فعالیت اقتصادی از جمله در آمد حاصل از گمرکات طی بیست و پنج سال گذشته درمرزهای اقلیم کردستان، کمک های بلا عوض دولت های خارجی و سازمان ملل غیر قابل انکار است . دردو سال گذشته ودر شرایطی که ماههاست حقوق مردم پرداخت نشده و پولهای هنگفتی حیف و میل می شوند ، روزانه صدها کامیون وتانکر نفت در در مرزهای اقلیم در تردد هستند و در آمدهای هنگفتی عاید حکومت اقلیم می شود.افشاگری شماری از مسئولین احزاب در حکومت اقلیم نمایانگر بحران عمیق این حکومت و نشانگر این است که وجود این احزاب ملی، ناسیونالیستی در قدرت عامل اصلی بحران اقتصادی ، به تنگنا کشاندن جامعه و وضعیت فاجعه بار زندگی و وضعیت معیشتی مردم در جامعه کردستان می باشند.
همه پرسی برای استقلال کردستان
یکی از مسائل مورد بحث درمیان احزاب حاکم همه پرسی برای استقلال اقلیم کردستان است .اخیرا مسعود بارزانی بحث همه پرسی برای استقلال کردستان را مجددا به میان کشیده است .اگرچه بحث استقلال در جامعه کردستان تاریخ طولانی دارد و یکی از خواستهای بحق مردم برای پایان بازی دادن مردم در شکافهای منطقه ای میان دول مرتجع می باشد . این تلاشی است که دیریا زود جامعه کردستان عراق باید به آن دست پیدا کند .اما طرح این مسئله در شرایط بحرانی کنونی برای احزاب حاکم بخصوص برای حزب دمکرات خالی ازغرض نیست و استفاده ابزاری برای آنان دارد .بیشتر طرحی برای معامله و چانه زنی با دولت مرکزی و دول مرتجع منطقه جهت امتیاز گیری و از طرف دیگر منحرف کردن افکار عمومی مردم ، تن دادن به شرایط موجود و راضی شدن به کم وبر حذر داشتن آنها از طرح خواستها و مطالبات واقعی می باشد.علاوه بر این طرح این مسئله در شرایط کنونی بدون حل مشکلات پایه ای و معیشتی مردم دور از واقعیت و تحقق آن اگر غیر ممکن نباشد عملی به نظر نمی رسد.
راه حل چیست؟
حاکمیت احزاب ملی و ناسیونالیستی در اقلیم کردستان بار دیگر بی لیاقتی و نا توانی وبی ربطی خود به مسائل واقعی جامعه کردستان و رسیدگی به رفاه و وضعیت معیشتی مردم را به نمایش گذاشته است. 25 سال حاکمیت این احزاب به وضوح نشان داد که تلاش آنها نه سروسامان دادن به زندگی مردم و کاهش درد و رنج آنها بلکه بی مسئولیتی، فساد و چپاول و دزدی ثروت جامعه و اموال عمومی مردم پیشه آنها بوده است .تاریخ این احزاب سرشار از خیانت وبی مسئولیتی در قبال مردم و جامعه کردستان میباشد. این احزاب بدون نوکری دول مرتجع منطقه و دنباله روی وسپردن سرنوشت جامعه کردستان به دست آنان یک روزتوان سیاست وحکومت کردن ندارند.
وقت آن رسیده که برای پایان دادن و کوتاه کردن دست احزاب تا کنونی در قدرت تلاش کرد. وجود این احزاب در قدرت با تجارب تا کنونی که مردم کسب کرده اند یکی از دلایل اصلی بحران کنونی اقلیم و حل آن به نفعع اکثریت مردم کارگر و زحمتکش وکم درآمد جامعه در گرو و پایان دادن به این شرایط دشوارو تغیرساختار حکومتی اقلیم کردستان می باشد.قبل از هر اقدامی از جانب حکومت اقلیم و احزاب حاکم رسیدگی به وضعیت معیشتی مردم ، پرداخت حقوق کارمندان و. معلمین وو بقیه دوایر دولتی و رسیدگی به وضعیت بی کاران و سروسامان دادن به وضعیت معیشتی ، شفافیت درآمدهای حکومت اقلیم خواست قوری و بی اما و اگر مردم و هر چه رود تر باید باید تحقق پیدا کند.مردم کردستان عراق ، آزدادیخواهان ، کارگران و زحمتکشان ، چپ ها و کمونیست ها باید با متحد کردن صفوف خود ، با طرح خواستها و مطالبات واقعی خود در یک انتخابات آزاد، با انتخاب نمایندگان واقعی خود برای تغیر ساختار حکومتی و جلوگیری از فروپاشی بیشتر جامعه کردستان تلاش کنند .احزاب موجود در قدرت لیاقت آن را ندازند. مردم خود باید دست بکار شوند .تشکیل شورا های مردمی و کارگری برای اداره جامعه یکی از تجارب و دستاروردهای مهم مردم در سالهای اول تحولات در این جامعه بوده و کردستان سوریه هم اکنون در اداره کانتونها از این تجربه استفاده می کنند.این تلاش در شرایط کنونی ممکن ،برای تحقق آن به یک حزب رهبرو مصمم نیاز دارد.
سعید یگانه
14 فوریه 2016