احسان فتاحي روزنامه نگار وفعال حقوق بشر
قاسملوا بزرگ مرد تاريخ در راه آزادي ودموكراسي
دکتر عبدالرحمن قاسملو در شب یلدای ١٩٣٠ میلادی در شهر اورمیه (رضائیه) متولد و در روز ١٣ی ژوئین ١٩٨٩ در شهر وین پایتخت اطریش طی فتوای سیاسی ـ دینی توسط حاکمان حکومت دیکتاتور ـ فاشیست اسلامی ایران ترور شد.
٢٧سال از ترور شهيد دکتر عبدالرحمن قاسملو، رهبر حزب دمکرات کردستان ایران در پای میز مذاکره با نمایندگان جمهوری اسلامی می گذرد
دکتر قاسملو یک شخصیت برجسته سیاسی بود اما از وی به عنوان فعال حقوق بشر و پیامبر صلح و آشتی یاد می شود.
نام دکتر قاسملو با واژگانی همچون دمکراسی ، خودمختاری ، سوسیالیزم ، دیپلماسی ، مبارزه مسلحانه ، استقلال حزبی … گره خورده و نام وی کلمات مذکور را برای مخاطب تداعی میکنند
پیوند دمکراسی و مساله ملی از شاهکار زنده یاد دکتر قاسملو است وی اعتقاد داشت نه دمکراسی بدون حل مشکل ملی مفهوم واقعی دمکراسی را داراست و نه مساله ملی بدون وجود دمکراسی قابل حل است دمکراسی برای ایران و خودمختاری برای کوردستان ایران دکترين زنده یاد
باوجود تمام وحشيگري هاي رژیم اسلامی ایران در کوردستان مبارزه مسلحانه ملت کورد در ایران تحت رهبری دکتر قاسملو در قالب یک مبارزه آزادی بخش ملی باقی ماند و هیچوقت با اعمال تروریستی قاطی نشد چه بسا اینکه کسانی دیگری هم بودن که ادعای رهبری هر چهار بخش کوردستان را در سر می پروراندن با اعمال نسنجیده خود مرزهای مبارزه مسلحانه آزادی بخش ملی و اعمال تروریستی را مخدوش کرده و در نهایت خود و بخشی از ملت کورد را وارد لیستهای ضد تروریستی بین المللی کردن که برای ملت تحت ستم کورد عواقب وخیمی بدنبال داشت.
یاسر عرفات رهبر فلسطینها در مصاحبه با کریس کوچرا خبرنگار فرانسویی گفته بود ” قاسملو رهبر کوردها هم مبارزه مسلحانه پیش برد و هم دمکرات باقی ماند “.
وزیر کار دولت فرانسه در دفتر یاد بود ترور دکتر قاسملو نوشته بود ” ترور دکتر قاسملو نوشته بود ” ترور دکتر قاسملو خنجری بر قلب دمکراسی نو پا و در حال رشد خاورمیانه بود “.
تأکید دکتر قاسملو به خودمختاری برای کوردستان ایران دو دلیل داشت دلیل اول آن بود که ایشان موقعیت تاریخی و سیاسی ملت کورد در کوردستان ایران را با موقعیت کورد در بخشهای دیگر کوردستان ( عراق ، ترکیه و سوریه ) متفاوت میدانست و در جایگاه یک سیاستمدار واقعبین مرزهای سیاسی کوردستان را پذیرفته بود دلیل دوم هم آن بود که نوع ستم ملی که در ایران بر ملت کورد اعمال می شود با نوع ستم ملی که به ملیتهای دیگر ایران روا می شود را یکی نمیدانست منطقا هم نباید یک راه حل واحدی داشته باشند.
دکتر قاسملو اعتقاد خود را به تشکیل یک دولت کوردی و حق تعیین سرنوشت ( فردی و گروهی ) پنهان نمی کرد در سال ١٩٨٠ میلادی در دیدار با هانی الحسن نماینده فلسطینها گفته بود ” ما اکنون خودمختاری در چارچوب ایران می خواهیم نسل ما نسل خودمختاری است ، اما اگر مبارزه عمیقتر و طولانی تر شد کوردها به آلترناتیو دیگری خواهند اندیشید “. ( گویا هانی الحسن این گفته دکتر قاسملو را برای خمینی بازگو کردهبود ).
قاسملو از نادر رهبران اپوزیسیون ایران و کردستان بود که با رهبری کاریزماتیکش و با نوع نگاهش به مسائلی همچون دمکراسی، حقوق بشر و مسئله ملی در ایران، رژیم جمهوری اسلامی را به چالشی جدی کشید.
قاسملو با شناختی که از ماهیت رژیم ایدئولوژیک داشت، حزب تحت رهبری خود و مردم کردستان را به سوی تحریم رفراندم جمهوری اسلامی هدایت کرد.
آري ۲۷ سال پيش در این شهر (وين) كه به عنوان پايتخت يكي ازكشورهای كه خود را مهد دموكراسي مي داند و سال گذشتە ميزبانى پيچدەترين مذاكرات تاريخ(برجام) را بەخود دیده بود، يكي از رهبران كرُد در حالی ترور شد که بر اساسِ اعتقاد بر اصل گفتگو و مذاکره برای حل مسالمت آمیز مسئله کردستان به این ملاقات رفته بود.
بله ۲۷ سال پیش در وين، دکتر عبدالرحمان قاسملو دبیرکل حزب دموکرات و یکی از چهرەهای سرشناس جنبش آزادیخواهی مردم کردستان در پایتخت اتریش توسط تروریست های جمهوری اسلامی ایران ترور شد.
دكتر قاسملو در سیزدهم ژوییه ۱۹۸۹ در حالی ترور شد که بر اساسِ اعتقاد بر اصل گفتگو و مذاکره برای حل مسالمت آمیز مسئله کردستان به این ملاقات رفته بود. علیرغم مدارک غیر قابل انکار در هنگام ترور، دولت اتریش به پلیس و دستگاه قضایی این کشور اجازه اتمام تحقیقات و دادرسی پرونده را نداد. در نتیجه، این جنایت کم نظیر که در قلب یکی از کشورهای دموکراتیک اتحادیه اروپا به وقوع پیوست، بدون کیفر ماند.
ترور دكتر قاسملو، صرفا قتل و حذف فیزیکی رهبرحزب دموکرات در مقطع معینی از دوران حکومت جمهوری اسلامی نیست. ترور آقاي قاسملو، توسل به حذف فیزیکی در مبارزه سیاسی، ترور آزادی ، جنایت علیه حق زندگی و جنایت علیه بشریت است. چنین جنایتی را نمی توان فراموش کرد و از پیگیری آمران و عاملان آن دست برداشت.
پرونده ترور دکتر عبدالرحمن قاسملو پس از ٢٧ سال هنوز مختومه اعلام نشده است اما عوامل ترور هم علیرغم مدارکی که بر علیه جمهوری اسلامی وجود دارد هنوز در اتریش معرفی و دادگاهی نشده اند.
تنها جمهوری اسلامی ایران و رهبری حزب دمکرات کردستان ایران از چنین مذاکراتی خبر داشتند، بنابر این دلیلی برای اینکه نیروی دیگری در ترور دکتر قاسملو نقش داشته باشد دیده نمی شود. قاسملو غیر از جمهوری اسلامی دشمن دیگری نداشت. از طرف دیگر جمهوری اسلامی از سال ١٩٨٣ تا ١٩٩٢ بیش از شصت عملیات تروریستی در اروپا داشته و تا سال ١٩٩٦ بیش از ٣٠٠ نفر از مخالفان خود را در خارج از کشور ترور کرده است
از آنجایی که حزب دمکرات یک حزب قانونی نبوده و در کشور ایران منحله اعلام شده است، این حزب هیچگونه موقعیت حقوقی در سطح بین المللی نیز نداشته و بنابراین برایش بسیار دشوار و تقریبا ناممکن بود که مستقیماً دولت اتريش وادار به تحقیق پیرامون ترور و کشاندن عاملین آن به دادگاه کند.
اما جامعه ی مدنی کرد هم چندان پیگیر مسئله ترور دکتر قاسملو نبوده است. این جامعه از توانش برای تحت فشار گذاردن نهادهای بین المللی و دولت اتریش جهت شناسایی، معرفی و دادگاهی عوامل ترور استفاده نکرده است.
جامعه مدنی کرد یک جریان اجتماعی تازه است، که هنوز نتوانسته آنگونه که باید پایههای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی خود را در میان جامعه تثبیت کند. این امر نیاز به زمان، آموزش و از همه مهمتر فضایی دمکراتیک دارد که در چهارچوب جمهوری اسلامی ایران اگر ناممکن نباشد بسیار سخت است
چرا مذاكره ؟
شماری از دکتر قاسملو ایراد میگیرند که چرا تن به مذاکره با رژیم اسلامی ایران داد ؟ این ایراد اساسا نمیتواند درست باشد زیرا :گفتگو با دولت مرکزی و دولتهای خارجی از سنتهای دیرینه ملت کورد بودهاست شاید هیچ رهبر کوردی را نتوان یافت که مستقیم یا غیر مستقیم با دولت مرکزی پشت میز مذاکره قرار نگرفته باشد شیخ محمود حفید با بریتانیای بزرگ و دولت پادشاهی در عراق مذاکره کرد ، سمکو با دولت رضا شاه و شیخ رضا با دولت ترکها مذاکره به عمل آوردند ملا مصطفی بارزانی با دولتهای عبدالکریم قاسم ، عبدالسلام عارف ، حسن البکر و صدام حسین مداوم در گفتگو و مذاکره بود احزاب مطرح و شناخته شده کوردستان عراق هیچ وقت باب مذاکره با رژیم بعث عراق را نبستن حتی زمانیکه صدام حسین شهر حلبجه را با اسلحه شیمایی به خاک و خون کشید بیش از پنج سال است در ترکیه پارت کارگران کوردستان ( پ.ک.ک ) با دولت در حال مذاکره است در حالیکه دولت ترک به موجب قانون اساسی هویت ملت کورد را انکار میکند.
شاید شیرین ترین خاطره به جا ماندنی از دکتر قاسملو برای اعضای حزبش همانا استقلال حزب دمکرات در تصمیم گیریهای سیاسی بود دکتر قاسملو به مدت نزدیک به بیست سال ( ١٩٧١ـ ١٩٨٩ ) رهبر حزب حزب دمکرات کوردستان ایران بود قبل از اینکه او مسئولیت رهبری حزب را بر عهده بگیرد ، حزب دمکرات ویرانهای بیش نبود یا بخشی از تشکیلات حزب توده ایران و یا زیر سیطره مرحوم ملا مصطفی بارزانی بود اما وی توانست با خلاقیت تمام هم حزب دمکرات را مستقل و هم آن را به بزرگترین سازمان سیاسی در جامعه کورد و یکی از مطرح ترین احزاب ایران و خاورمیانه تبدیل کند شکوفای حزب دمکرات مدیون معماری زنده یاد دکتر قاسملو است قدرت تصمیم گیر دکتر قاسملو در مسائل پیچیده سیاسی تحسین برانگیز بود.
واقع بینی سیاسی از ویژهگیهای بارزدکتر قاسملو بود ” در سیاست نباید بد بین یا خوش بین بود ، بلکه باید واقعبین بود ” از سخنان ماندگاری وی میباشند سیاستمداری پراگماتیستی بود که پدیدهها را فقط به رنگ سیاه و سفید نمی دید.
اعتماد به نفس دکتر قاسملو در جامعه کورد انحصار بفرد بود سایت ویکلیکس ( سایت افشاگریها ) میگوید ” قاسملو یگانه رهبر اپوزسیون ایرانی بود که هر وقت میخواست میتوانست صدام حسین رئیس جمهورعراق را ببیند اما از کشیدن عکس با او اجتناب میکرد ” ( در صورتیکه بعضی ها همانند جلال طالبانی و مسعود رجوی با علاقه و افتخار در کنار صدام حسن در مقابل دوربین ها قرار میگرفتند ).
دکتر قاسملو سیاست باز نبود ( آنگونه که خیلی ها هستن ) سیاستمداری بود که در چار چوب پرنسیب سیاست میکرد شاید راز ماندگاری نظراتش هم در این نکته نهفته باشد او به سیاست بعنوان علم و هنر ممکن می نگریست اولویتهای سیاسی را بر مباحث ایدئولوژیک کلاسیک ترجیح میداد.
دكتر قاسملو كه همواره تأكید می كرد مسئله كردستان راه حل نظامی ندارد و بطور دائم از حل و فصل مسالمت آمیز مسئله كرد استقبال می كرد، در پی قبول آ‌تش بس در جنگ ایران و عراق از سوی جمهوری اسلامی و سركشیدن جام زهر صلح توسط خمینی، از پیشنهاد دست اندركاران ایران در زمینه‌ی مذاكره در خصوص مسئله كردستان استقبال كرد. این موضوع دكتر عبدالرحمن قاسملو و حزب متبوع وی هم از اعتقاد آ‌نها به دیالوگ و صلح و بیزاری از جنگ تحمیلی بر مردم كردستان سرچشمه می گرفت و هم به منظور پیشگیری و خنثی كردن هرگونه توافقی علیه جنبش كرد میان دو دولت ایران و عراق بود. اما رهبران رژیم ایران كه از نقش دكتر قاسملو در صحنه‌ی سیاسی كردستان و ایران و نقش حزب دمكرات كردستان در مقاومت انقلابی خلقمان علیه این رژیم به خوبی آ‌گاه بودند، از حسن نیت این رهبر كبیر سوء استفاده كردند و تلاش های صلح جویانه‌ی او را با گلوله پاسخ دادند.
اينجانب در بیست هفتمين سالروز ترور رهبر شهید دكتر قاسملو یارانش به روان پاك آ‌نها و كلیه‌ی شهدای راه آزادی درود می فرستم و با این رهبر شهید تجدید پیمان می بنديم كه مبارزه تا تحقق آ‌رمانهایی كه جان خود را در راه آن فدا كردند، ادامه خواهيم داد.
روحش شاد ويادش هميشه جاودان