بخشش در مقابل قصاص يا مبارزه عليه اعدام ؟
در هفته هاى گذشته به همت مردم در شهرهاى سنندج و روانسر طناب اعدام از گردن جوانانى برگرفته شد . در سنندج هيمن اورامى نژاد كه چند سال قبل جوانى به اسم پويا ابوالقاسمى را به قتل رسانده بود با تلاش مردم سنندج از اعدام نجات يافت . اين اقدامات مردمى كه چند سالى است در بعضى از شهر ها بخصوص دركردستان باب شده است از جانب افراد و جريانات سياسى مورد ارزيابى هاى متفاوتى قرار گرفته است .
عليرغم اينكه اقدام اخير مردم سنندج در مورد تلاش براى نجات جان هيمن اورامى نژاد مورد تحسين وپشتيبانى عمومى قرار گرفت ، با اينحال در ارزيابى اين حركت قضاوتها و برداشتهاى كجروانه اى هم از اين اقدام انساندوستانه مردم سنندج مطرح شده است . اگر چه اين نوع قضاوتها تأثيرى در تصميم و اراده فعالين و مبتكرين اين اقدام نداشته است ، امابايدبه آن جواب داده شود و از حقانيت اين اقدام انسانى دفاع كرد .
يكى از ايرادهايي كه به كمپين” بخشش ” گرفته مى شود اين است كه :” چون بخشش اعدام در مقابل حكم قصاص انجام گرفته است ، در نتيجه اين اقدام به معناى تائيد و قبول حكم قصاص است “.
ايراد ديگر اين است كه ” اسم مبارزه عليه اعدام روى اين حركت گذاشتن بزرگنمايي است و از آن فراتر نام بردن از آن بعنوان مبارزه طبقاتى و يا شركت فعال كارگرى در آن بيربط است ” .
قانون ارتجاعى قصاص يكى از پايه هاى اعدام در حاكميت جمهورى اسلامى است كه تا كنون جان دهها هزار نفر را گرفته است . اين قانون ارتجاعى در جامعه و بخصوص در كردستان مورد تنفر عميق مردم است . از طرف ديگر خود پديده اعدام در طول عمر ننگين جمهورى اسلامى يك پديده سياسى و هميشه ابزارى بوده است براى ايجاد رعب و وحشت و سركوب مخالفين جمهورى اسلامى . اين نه تنها ادعاى كمونيستها و مخالفين رژيم ، بلكه ابعاد قساوت آن صداى بخشهايي از خود رژيم را هم در آورده است . در مقابل اين عمل شنيع حركت و جنبشى در جامعه وجود دارد كه گاه و بيگاه و با توجه به تناسب قواى نابرابر كنونى ابراز وجود مى كند و براى همه شناخته شده است . درنتيجه هر تلاش اجتماعى و دسته جمعى عليه اعدام تحت هر نامى كه شرايط نابرابر كنونى به فعالين اين تلاش تحميل مى كند ، تلاشى است عليه پديده اعدام در جمهورى اسلامى ودر چهار چوب حركت عليه اعدام جا مى گيرد . هزاران شركت كننده در جريان لغو اعدام هيمن اورامى نژاد نمى توانند در شرايط سركوبگرانه كنونى رژيم با شعار عليه قانون قصاص اسلامى به ميدان بيايند ، اما در عمل آن را نفى كرده اند . در نتيجه تلاش براى نجات از اعدام هر اسمى كه بر آن گذاشته شود ، نشان از تمايل و مبارزه مردم عليه كل پديده اعدام توسط جمهورى اسلامى دارد . زيرا اين پديده جنايتكارانه بعنوان وسيله اى در دست جمهورى اسلامى زخمهاى عميقى در زندگى و عاطفه جامعه ايجاد كرده است .
اما اين حركت را بى ربط به مبارزه سياسى و طبقاتى معرفى كردن و كارگران و فعالين كارگرى را براى شركت در آن منع كردن ، يكى از مريضى هاى سابقه دار يك نوع نگرش به پديده هاى سياسى و اجتماعى است كه پرداختن به آن در اينجا نمى گنجد . فقط بايد ياد آور شد كه اولا : هر نوع اقدام اجتماعى و انسانى كه بتواند از حق حيات انسانها دفاع كند و بخصوص صدها و هزاران نفر در آن حضور پيدا كرده باشند ، قبل از هر كس ديگرى محل حضور رهبران و فعالين كارگرى و كمونيستها است . كارگر و فعال كارگرى پيشروى كه نسبت به چنين حركت اجتماعى و انسانى در شهر و منطقه خود بي تفاوت باشد و نه تنها شركت بلكه براى رهبرى و به سر انجام رساندن موفقيت آميز آن تلاش نكند ، تنها انزوا و محدودنگرى خود را بعنوان پيشرو و فعال كارگرى به نمايش مى گذارد . دومأ : هردرجه از موفقيت اين تلاشهاى اجتماعى و گسترش آنها ، در تغيير توازن قوا در جامعه و به ميدان آمدن بيشتر مردم عليه قوانين ارتجاعى جمهورى اسلامى مؤثر است ، و اين خود به نفع جنبش هاى مختلف اجتماعى از جمله جنبش كارگرى خواهد بود .
علاوه بر اينها همين اقدامات توده اى براى لغو اعدام در همبستگى و اتحاد مردم در جامعه تاثير فراوان دارد . در طى اين تجمعات است كه حس نوعدوستى و همسرنوشتى در ميان مردم تقويت مى شود ، درهمين مناسبتها است كه جامعه مجبور است در مورد ريشه ها و عوامل جنايات اجتماعى از جمله قتل و كشتن جوانان بيشتر بحث و تبادل نظر كند ، وهمه اينها مى تواند در خنثى كردن قوانين ارتجاعى مذهبى كه بانى فرهنگ انتقام جويي و تفرقه در بين آحاد جامعه است مؤثر باشد . جمهورى اسلامى در اثر سياست سركوب و اشاعه رعب و وحشت ، شيرازه همبستگى و وتلاش مشترك وانسانى جامعه را در هميارى و كمك به همديگر تا حد نابودى به عقب رانده است . تحركات اجتماعى تحت عنوان بخشش ، جدا از نجات دادن جان يك انسان ، مى تواند اتحاد و همبستگى را به جامعه برگرداند وبه آنها براى حضور قدرتمندتر ودفاع از حرمت و كرامت و امنيت خود و فرزاندانشان كمك كند .
همايون گدازگر
٢٢ ژانويه ٢٠١٧