اقتصاد سیاسی در ایران و مصائب اجتماعی در دولت روحانی!
افزایش ابعاد مصائب اجتماعی موقعیت وخصوصیات جامعه سرمایه داری در ایران را از کشورهای دیگر دنیا متمایز کرده است. وجود رژیم فساد، اختلاس و دزد موقعیت سرمایه را از چند دهه قبل غیر متعارف تر کرده است. دزدی و غارت علنی و آشکار زندگی مردم را در چنبره فرا فقر و در فاصله بسیار عمیقی با زندگی عادی قرار داده است.
روپوش برجام، ثبات ارز و مهار تورم را بر تن دولت کرده اند تا حقایق عظیم تر شکاف طبقاتی و آثار ویرانگر و مخرب اقتصاد به گل نشسته و ویران را که بر گرده میلیون ها نفر از کارکنان جامعه سنگینی میکند را کمرنگ جلوه دهند.
بیکاری در دوره بیش از سه سال دولت یازدهم افزایش بیش از ٢درصد را دارد. سفره میلیون ها نفر از مردم در ایران در سال ٩٤، ٦درصد کوچک‌تر شده است. شکاف طبقاتی بر اساس رتبه بندی اجتماعی عمیق تر شده است. جمع کل هزینه‌های ناخالص در یک خانوار دهک اول(رتبه اول پایین ترین طبقه اجتماعی جامعه) سالانه حدود ٧میلیون و ٨٠٠هزار تومان و در خانوار دهک دهمی(بالاترین طبقه «دایره بیت رهبری، عناصر سپاه پاسداران، مجلس اسلامی ها، دوایر بوروکرات در دولت و بورژواها» بیش از ١٠٨میلیون تومان است . و ٦٠٠ برابر شدن هزینه تفریحی سفر به اروپا و کشورهای نزدیک به ایران با تفریحات لوکس در هتلهای ٥ستاره با بسته های پول بیغما برده شده از جیب میلیون ها نفر از مردم کارکن.
برسی جدیدترین آمار صندوق بین‌المللی پول در مورد ایران میگوید، ایران در سال ٢٠١٦ بیست و دومین کشوری است که نرخ بالای بیکاری در آن وجود دارد. به این ترتیب، رتبه ایران از ٢٥ در سال ٢٠١٥ به ٢٢ در سال جاری میلادی رسیده و ٣ پله نزول کرده است.
در سال ٩٤ بییش از شش میلیون فارغ‌التحصیل دانشگاهی در ایران شغلی نداشته اند. در این سال بررسی وضعیت فارغ‌التحصیلان نشان می‌دهد از جمعیت ١١میلیونی فارغ‌التحصیلان تنها چهار میلیون و ٤٠٠ هزار نفر شاغل محسوب می‌شوند و بخشی از این جمعیت نیز توفیقی در یافتن شغل نداشته‌اند.
سالانه ١٥هزار فارغ التحصیل مقطع دکتری به صف بیکاران در ایران میپیوندند.
کاهش سن معتادین از مصائب اجتماعی و بارز ناشی از شکاف طبقاتی است. بیش از ٩در صد معتادین زنان هستند که در صدی بالا از آنان در سن نوجوانی به اعتیاد روی آورده اند.
١٣.٥میلیون دانش آموز سال تحصیلی ٩٥ ـ ٩٦ را آغاز میکنند که از میان آنها حدود ٥ میلیون کودک محروم از تحصیل شده اند.
ابعاد اقتصاد سیاسی و مصائب اجتماعی در دولت یازدهم فراتر از اینها است. اوضاع سیاسی پر التهابی فضای اجتماعی جامعه را احاطه کرده است.
صف بندی طبقاتی حادتر شده است. دولت برای مقابله با شرایط کنونی بر تجهیز نیروهایی که برای حفظش در خط مقدم هستند با اختصاص بودجه های کلان میلیاردی ماشین جنگی علیه مردم را تجهیرتر کرده است.
افزایش بودجه نیروهای نظامی در شرایطیکه سهم نارضایتی جامعه از نابرابری اقتصادی میلیونی است، امری آگاهانه است. هر چند در نظام اسلامی از بدو بقدرت رسیدن و تحمیل حاکمیت خودگمارده سهم نیروهای مسلح ارقامی میلیارد تومانی است اما بودجه سال ٩٥ نیروهای مسلح سال ٩٥ در لایحه بودجه دولت یازدهم بودجه ای معادل ٢٠ هزار و ٦٧٥ میلیارد تومان است. بودجه سازمان بسیج در لایحه بودجه ١٠٧٠ میلیارد تومان پیشنهاد شده است. گفتنی است این میزان بودجه در مقایسه با بودجه مصوب سال ٩٤ حدود ٥.٤ درصد افزایش یافته. این در حالی است که بودجه سال ٩٤ این نهاد در مقایسه با سال ٩٣ حدود ٤٩ درصد افزایش داشته است. بودجه ستاد فرماندهی کل نیروهای مسلح در لایحه ٩٥ حدود ١٤٥٨ میلیارد تومان پیشنهاد شده که در مقایسه با بودجه مصوب این نهاد در سال ٩٤ معادل ١٣.٧ درصد افزایش یافته در حالی که این بودجه در سال ٩٤ به ٩٣ حدود ٢٢.٧ درصد افزایش یافته بود. بودجه ستاد مشترک ارتش هم در لایحه بودجه ٥٧٤٣ میلیارد تومان افزایش یافته است که نسبت به سال ٩٤ حدود ١٦.٣ درصد افزایش داشته اما افزایش بودجه ارتش در سال ٩٤ به ٩٣ حدود ١٤ درصد بوده است. بودجه ستاد مشترک سپاه پاسداران هم ٩٦٢٨ میلیارد تومان پیشنهاد شده که نسبت به بودجه مصوب سال قبل ١٥.٧ درصد افزایش داشته اما این بودجه در سال ٩٤ نسبت به سال ٩٣ حدود ٢٤.٣ درصد افزایش داشته است.
بیش از ٢٠ هزار میلیارد بودجه نیروهای مسلح در شرایطی اجرایی شده که بخشهای آموزش، بهداشت در بدترین شرایط ممکن قرار دارند. و در عین حال بودجه میلیاردی را باید در کنار هزینه های میلیاردی جنگ در سوریه، حماس و یمن و حشد الشعبی شاخه بسیج نظام اسلامی در عراق، قرار داد.
اقتصاد سیاسی دولت روحانی در ایجاد شکاف طبقاتی عمیق تر و شرایط فرا فقری بیشتر کارنامه سیاه دولت او دولت یازدهم را ثبت کرده است.
مردم و جامعه ای خنثی یا معترض؟ مردم خنثی نیستند! اعتراض چهره برجسته جامعه است! نزدیک به هزار نفر از فرهنگیان بازنشسته صبح یکشنبه ١٤ آذر در اعتراض به مستمری نازل خود و در فراخوان به همسان‌سازی حقوق‌شان با بازنشستگان سایر وزارت‌خانه‌ها در برابر مجلس تجمع کرد. شعار اصلی تجمع معلمان بازنشسته، «حقوق ما یک میلیون؛ خط فقر سه میلیون» بود. این شعار نمونه ای سمبولیک و البته شعار و مطالبه سراسری و همه گیر کارگران، معلمان، پرستاران و حقوق بگیران جامعه برای بالابردن سطح معیشت و حقوق و امکانات رفاهی ــ بهداشتی بالای خط فقر است.
در ١٦ آذر در صدها دانشگاه هزاران دانشجو روز دانشجوی متفاوتی را به لحاظ طرح مطالبات اجتماعی و برای آزادی و امنیت سیاسی و اقتصادی دانشجویان و اقشار اجتماعی جامعه را طرح کردند. ١٦ آذر متفاوت اگر گسترده بودن مارش و سخرذانی ها یک وجه برجسته بود، اما در جهت شعار و مطالباتی بود که میلیونها نفر از کارکنان جامعه در چند سال گذشته برای تحقق و تحمیل مطالباتشان از جمله بیرون آوردن زندگی و معیشتشان زیر خط فقر برایش میارزه و تلاش کرده اند.
٢٥ ابان ٩٥ مقابل مجلس اسلامی جلوه ای دیگر و برجسته از اعتراض کارگران به «اصلاحیه قانون کار» بود. صدها نفر از کارگران خواهان پس گیری و رد اصلاحیه قانون کار شدند. این اعتراض علیه اقتصاد سیاسی دولت یازدهم به منظور بردگی و بی حقوقی بیشتر بر طبقه کارگر است.
جنبش کارگری و معلمان با روحیه ای بالا با کسب تجارب موثر و کارسازی در جهت ایستادگی علیه سیاسیتهای قتصادی و سیاسی دولت یازدهم، علیه امنیتی کردن فعالیت و ابراز وجود فعالین، سخنگویان و رهبران جنبش های اجتماعی، وارد دوره نوینی از اعتراض و مبارزه حق طلبانه شده اند. دامنه این اعتراضات گسترده و ما هر روز در محل های کار، کارخانه ها، معادن و مراکز تولیدی شاهد ابعاد گسترده این اعتراضات هستیم.
نسان نودینیان
٢١ آذر ١٣٩٥
١١ دسامبر ٢٠١٦