سایت “کارزار پشتیبانی از کارگران ایران ”
۲۰۱۵: آیا اروپا شگفتی ساز خواهد بود؟
بحران اقتصادی در اروپا همچنان حاکم بر زندگی و معیشت میلیونها مزدبگیر این قاره است. طبق اعلام رسمی بسیاری از موسسات تحقیقات اجتماعی و اقتصادی، در حالی که مردم اروپا تحت سیاستهای ریاضتی از سوی دولتها قرار دارند و بخش های بسیاری از خدمات و حقوق اجتماعی مردم توسط این دولتها حذف میگردد، روند انباشت و افزایش سرمایه در طبقه حاکمه اقتصادی به سرعت جریان دارد. روندی که فاصله عمق یابنده طبقاتی در این قاره را به وضوح نشان میدهد.
با وجود اعمال شدید ترین سیاستهای ریاضتی، انقباض طولانی مدت و کاهش دستمزدها و بازپس گیری آخرین مزایای اجتماعی از اکثریت مردم این قاره، بحران اقتصادی همچنان حاکم بر زندگی میلیونها انسان است.
در ماههای گذشته اکثر شهرهای اروپائی همچنان شاهد اعتراضات گسترده مردم بر علیه وضعیت موجود بوده اند. اما این اعتراضات از آنجا که به عنوان نیروئی سیاسی در ساختار قدرت این جوامع منعکس نمی شوند، تاثیری تعیین کننده بر روند ها و سیاستهای اقتصادی دولتهای اروپائی نداشته اند.
بنا بر اعلام یکی از موسسات نظرسنجی، در پایان سال ۲۰۱۴ مردم اروپا در زمینه چشم انداز بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی ، نا امید ترین مردمان جهان به شمار میروند.
سوال اساسی این است، پس از سالها آیا هنوز نیروهائی در اروپا شکل نگرفته اند تا این یاس اجتماعی را به نیروئی سیاسی بدل کنند؟
با توجه به روندهای جاری در کشورهای این قاره، از دو سو این نیروها در حال ابراز وجود هستند.
نیروهای راست وشبه فاشیستی طی آخرین انتخابات در در حوزه یورو و انگلستان، نشان دادند که حداقل خود را از اعماق صحنه سیاست به پلکانهای ورودی نزدیکتر کرده اند. این نیروها اگر چه خود را در پس نقاب ملی گرائی و ضد اسلامی گری پنهان میکنند، اما خارجی ستیزی و سرکوب نیروهای چپ و تشکلهای کارگری هدف اصلی آنها را تشکیل میدهد. پیروزی نسخه های اکراینی این نیروها در کی یف، طی سال گذشته این جریانات را بیشتر امیدوار کرده است. هر چند به نظر میرسد این یارگیریهاآخرین توان آنها، در دخالتگری اجتماعی باشد.
اما جناح چپ غیر سنتی اروپا نیز بر بستر اعتراضات اجتماعی چند سال گذشته در برخی از کشورهای حوزه یورو به اشکالی به روز از سازماندهی اجتماعی دست یافته است. در زمینه دخالتگری و سازماندهی اجتماعی، تلاش نیروهای راست در مقابل این چپ متشکل بسیار ناچیز است.
یونان و اسپانیا به دلیل عمق بحران اقتصادی و سابقه تاریخی حضور نیروهای اجتماعی چپ در تقابل با دیکتاتوری فرانکوو حکومت نظامی حاکم بر این کشورها در قرن گذشته، از پس زمینه های مشترکی برای شکل گیری و ابراز وجود اجتماعی این چپ برخودار هستند.
با شدت یافتن اعتراضات اجتماعی در یونان گروه های متفاوتی از جنبش چپ که درخارج از ساختار احزاب سوسیالیست و کمونیست این کشور قرار داشتند، با نزدیک شدن به یکدیگر بر اساس اهداف و مطالبات مشخصی، مبادرت به تشکیل حزب سیریزا نمودند. این حزب که هم اکنون به یکی از سه حزب اصلی یونان تبدیل شده است، با توجه به پشتوانه اجتماعی خود تلاش دارد تا بدون وارد شدن به ائتلافی با احزاب دیگر اداره امور حکومت را بر عهده بگیرد. آنچه که باعث وحشت گردانندگان اقتصادی و سیاسی اتحادیه اروپا از این شرایط گردیده است، مخالفت جدی و اعلام شده سیریزا با ریاضت اقتصادی و سیاستهای اتحادیه اروپا و بانک جهانی است. طبق آخرین نظر سنجی ها این حزب در انتخابات آینده یونان بیشترین شانس را برای تشکیل دولت داراست.
در اسپانیا نیز حزب پودموس که مشابه اسپانیائی سیریزا است به سرعت در حال تبدیل شدن به حزب اصلی در این کشور است. این حزب که در ژانویه ۲۰۱۴ از سوی طیفی از نیروهای جوان چپ اعلام موجودیت کرده است، تنها ظرف چند ماه توانست به رقیبی جدی برای دو حزب اصلی این کشور، حزب سوسیالیست و حزب مردم، تبدیل شود. بر طبق نتایج اعلام شده نظر سنجی های مختلف، بر خلاف سقوط شدید تعداد رای دهندگان به دو حزب اصلی در اسپانیا، بخش های هر چه گسترده تری از رای دهندگان اسپانیائی به حزب چپ رادیکال پودموس متمایل شده اند.
با به بن بست رسیدن تلاش ها برای تعیین رئیس جمهور در یونان و برگزاری انتخابات پارلمانی زودرس در این کشور، اکنون بسیاری از سران اتحادیه اروپا در کابوس پیروزی حزب سیریزا در یونان به سر میبرند. در اسپانیا نیز نزدیک شدن به انتخابات پارلمانی و گسترش سریع محبوبیت حزب پودموس، زنگ خطری جدی برای حاکمان بر اتحادیه اروپا را به صدا درآورده است. حاکمانی که نه فقط معماران اقتصادبحرانی کنونی هستند، بلکه خود بیشترین منفعت را از این شرایط کسب کرده اند.
روزهای پایانی ژانویه ۲۰۱۵ میتواند اولین شگفتی این سال باشد. پیروزی سیریزا در یونان، مستقیما بر احتمال پیروزی پودموس در اسپانیا موثر خواهد بود.شرایطی که میتواند به شکلی زنجیر وار در بسیاری از کشورهای اروپائی ادامه یابد و راه حلی جدید برای غلبه بر شرایط کنونی حاکم بر اروپا را ارائه نماید.
مرتضی فاتح
دوم ژانویه ۲۰۱۵ www.karzarepki.com karzarpki@gmail.com