ستون اول
گزارشی برای گمراهی
فاتح شیخ
جنگ و جنایات دولتهای آمریکا و بریتانیا علیه مردم و جامعه عراق نه پوشاندنی و نه بخشودنی است. گزارش هیات تحقیق دولت بریتانیا درباره آن جنگ که چهارشنبه گذشته (16 تیر – 6 ژوئیه 2016) رونمایی شد، تلاش بیهوده جدیدی برای پرده پوشی حقایق جنایت جنگی انجام شده است. این گزارش نه بیطرفانه و نه دربرگیرنده کلیت موضوع است. گزارش بخشی از دولت بریتانیا درباره بخشی از “نواقص کار” بخش دیگر آن دولت در پروسه تدارک و عملی کردن جنگ و جنایاتشان در عراق است. روشن است که این گزارش نمیتواند سندی حقیقت یاب و جای باور انسانهای عدالتخواه و آگاه باشد.
جهان امروز هنوز عرصه قلدری امپریالیستی و ارتجاعی قدرتهای بورژوایی هست اما با پیشرویهای انقلاب انفورماتیک و تکنولوژیک دیگر به زحمت میتواند عرصه پرده پوشی حقایق توسط چنین گزارشهایی باشد. دولتهای بورژوایی در این زمینه از زمانه عقب اند و روز به روز عقبتر میمانند. سال 2016 بسیار جلوتر از 2003 است. در همان 2003 هم نتوانستند کاراکتر جنگ افروزانه و اهداف امپریالیستی آشکارشان در آن جنگ را از مردم جهان پنهان کنند. البته قلدرمآبی خود در برابر شورای امنیت و دولتهای “متحد”ی چون فرانسه و آلمان را هم نخواستند پنهان کنند. اما در 15 ژانویه 2003 در ششصد شهر دنیا چهل ملیون انسان آگاه و معترض در اعتراض به جنگی که آن دو دولت علیه عراق تدارک دیده بودند به میدان آمدند و صورتکهای بوش و بلر را ریشخند کردند. سی و پنج روزبعد در بیست مارس بوش و بلر جنگی را شروع کردند که پیامدهایش تا به امروز همچنان جان انسانها را قربانی میگیرد و مدنیت جامعه را ویران میکند.
جان چیلکات رئیس هیات تحقیق و ارائه دهنده گزارش، روز چهارشنبه در آغاز سخنانش از کشته شدن صدها تن در انفجار روز یکشنبه بغداد “ابراز تاسف” کرد اما نه میخواست و نه اجازه داشت اعتراف کند که حمام خون یکشنبه بغداد با سیصد کشته و آن همه زخمی و ویرانی هولناک، خود یکی از صدها مورد پیامدهای دهشتناک آن جنگ ضدبشری بود که گزارش ایشان قرار است “نواقص” آن را خاطرنشان کند. در پی انتشار گزارش، مادر یک سرباز بریتانیائی کشته شده در آن جنگ با خشمی لبریز تونی بلر را تروریست و مسئول از دست دادن فرزندش خواند. در پی انفجار بغداد هم بازماندگان قربانیان با خشم فراوان حکومت بغداد را مسئول از دست دادن عزیزانشان میخواندند. تماما حق دارند. قربانیان این جنگ و پیامدهایش در هر دو سو قربانی سیاستهای جنگ افروزانه دولتهایی هستند که مسئولیت جنگ و ادامه پیامدهایش را به عهده دارند.
یک جنبه تلخ و تمسخرانگیز گزارش مدت زمان تدارک و تهیه آن است. دولت بریتانیا سال 2009، شش سال پس از جنگ و بعد از افشای واقعیات بسیاری از جنایات جنگی، تازه هیات تحقیق سازمان میدهد. هیات هم هفت سال زحمت میکشد و عرق میریزد و با این و آن صحبت میکند و اسناد ورق میزند تا گزارشی آماده انتشار کند. سیزده سال تاخیر در اذعان به جنایات آن جنگ – تازه اگر اذعانی در میان باشد – خود جزئی از شرکت در جنگ و در مسئولیت ادامه پیامدهای جنگ باید به حساب آید.
نکته دیگر شایان توجه اینکه دیوید کامرون آشکارا میخواهد از این گزارش علیه حزب رقیب و برای ترمیم بخشی از بحران موجود حزب محافظه کار بهره برداری کند. او با تکرار نام حزب لیبر دارد این واقعیت را پرده پوشی میکند که تونی بلر در ظرفیت نخست وزیر دولت بریتانیا و نه در ظرفیت رهبر حزب لیبر تصمیم به شرکت در جنگی گرفت که بوش و دولت آمریکا نوک پیکان آن بودند. زمان لشکرکشی دولتهای آمریکا و بریتانیا به عراق، حزب لیبر در حکومت و تونی بلر نخست وزیر بود. اما هر دو حزب اصلی هیات حاکمه بریتانیا که امروز در پارلمان حضور دارند و آن روز در حکومت و اپوزیسیون بودند به جنگ علیه عراق رای دادند. جز معدود افرادی چون جرمی کوربین رهبر کنونی لیبر که آن روز نماینده پارلمان بود و رای مخالف داد و امروز با سر بلند و صدای رسا به مخالفت خود با آن جنگ افتخار میکند، دیگر سیاستمداران و احزابی که به جنگ رای دادند شریک جرم بلر و بوش هستند و حق ندارند در موقعیت بیطرف یا منتقد ظاهر شوند. عدالتی اگر در میان باشد باید آنها هم به سهم خود حساب پس بدهند و تاوان بپردازند.
گزارش درباره اهداف امپریالیستی آن جنگ در مسیر پروژه “نظم نوین جهانی” و تحمیل قلدری و سرکردگی دولت آمریکا بر جهان و پادویی بلر و دولت بریتانیا در رکاب آن، چیزی در چنته ندارد. داستان ادعای وجود سلاح کشتار جمعی اتمی و شیمیایی در عراق دستاویز غیرواقعی جنگ بود. از البرادعی رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی تا هانس بلیکس بازرس متخصص سازمان ملل بارها گزارش دادند که آن دستاویز ناموجه و بی پایه بود. هیچ پیوندی هم بین رژیم حاکم بر عراق و جنایت تروریستی 11 سپتامبر موجود نبود. پروژه آن جنگ در ادامه جنگ 1991 خلیج بوش پدر تنها و تنها ادامه تلاش برای تحمیل ابرقدرتی یگانه آمریکا بعد از فروپاشی نظام دوقطبی مسلط بر جهان بود که در زرورق پوچ “نظم نوین جهانی” پیچیده شده بود. پروژه ای که حتی قبل از وقوع جنایت هولناک 11 سپتامبر هم گم و گور شده بود و ناممکن بودن تحقق آن عیان گشته بود.
مسخره تر اما دفاع بلر در پی انتشار گزارش بود. بلر با قبول لفظی مسئولیت خود در برابر “اشتباهات” پروسه جنگ، از برحق بودن خود جنگ و جنایات هولناک آن با این توجیه دفاع کرد که ” امروز در عراق حکومت باثبات برخاسته از مردم موجود است و دنیای بعد از صدام بهتر از قبل از آن است”. دو جمله سراپا خلاف واقعیت. بلر و هم کاسه هایش تماما آگاهند که دارودسته های حاکم بر عراق به اراده و خواست و منافع مردم آن جامعه ربطی ندارند، سرچشمه شماره یک بی ثباتی کشورند و به فساد فراگیر در عالم مشهورند.
بیشک صدام حسین مستبدی جنایتکار و رژیم بعث استبدادی خونین و جنایت پیشه بود. اما آنها در پناه حمایت همین دولتهای امپریالیستی، جلو چشم جهان دست به ژنوساید و جنایات جنگی آشکار زدند و با سکوت و تایید ولو نامستقیم دولتهای آمریکا و بریتانیا پاداش گرفتند. بمباران شیمیائی حلبجه و ژنوساید قومی اسلامی انفال، از موارد برجسته آن جنایات بودند. چرا آن زمان دم نزدند؟ چون هنوز دنیا دوقطبی بود، پروژه “نظم نوین جهانی” و تحمیل ابرقدرتی یگانه آمریکا بر جهان موضوعیت نداشت و در دستور نبود. نه این گزارش و نه دفاع بلر میتواند با چنین توجیهگریهایی جنایات دولتهای آمریکا و بریتانیا در لشکرکشی به عراق و اشغال و ویرانی آن جامعه را از دید و آگاهی مردم هشیار جهان امروز پنهان کند.
با همه اینها گزارشی که زیر فشار واقعیات تکاندهنده این دوران و تناقضات بی نظمی حاکم بر جهان همچنین زیر فشار نفرت تا به لب رسیده و در آستانه انفجار شهروندان عدالتجو و آگاه سراسر دنیا به بخشی از “خطا”های بلر و دولت بریتانیا اعتراف کرده است، دری برای افشای همه جانبه جنایات جنگی علیه جامعه عراق و موارد مشابه آن باز شده و ماتریال معینی به دست داده شده است. وظیفه کمونیستها و فعالان تشنه آزادی و عدالت در جبهه ای به وسعت جهان است که در این مناسبت و فرصت به دفاع از زندگی اکثریت بشریت و مدنیت جامعه آستین بالا بزنند. زندگی و مدنیتی که طی دهه های اخیر با تعرضات جنگی و جنایتکارانه دولتهای بورژوائی و در راس آنها قدرتهای بزرگ امپریالیست در غرب و شرق و شمال و جنوب کره زمین به ویرانی و تباهی کشیده شده است.
در ارتباط با جنایات جنگ در عراق و موارد بسیار دیگر نه پرده پوشی مجاز است و نه بخشودن.
***