“آزادی یواشکی” چرا؟
شیوا گنجی
این روزها در دنیای مجازی موضوعی بر سر زبان‌ها افتاد به نام آزادی یواشکی. صفحه ای با همین نام در فیسبوک وجود دارد که مدیریت آن را روزنامه‌نگار ایرانی خارج از کشور مسیح علی‌نژاد به عهده دارد. این صفحه هم موافقین و هم مخالفین خاص خود را دارد و سر و صدای زیادی در دنیای مجازی به راه انداخته است. ایده از روزی شروع شد که خانم علی‌نژاد عکسی از خودشان را بدون روسری در حال رانندگی منتشر کردند و از زنان ایرانی درخواست کردند اگر چنین عکسهائی دارند را برایشان ارسال کنند و حس و حال خودشان را نیز بنویسند.
معنی آزادی یواشکی چیست؟ چه کسانی از این موضوع حمایت میکنند و چه کسانی مخالف این حرکت هستند؟
آزادی یواشکی یعنی پنهان و بدور از چشم همه. جمهوری اسلامی با سرکوب تلاش میکند توقعات مردم را پائین نگاهدارد و عده ای هم کارشان اینست که این توقعات را همچنان پائین نگهدارند. سرکوب و اختناق البته در افت سطح انتظار مردم بی تاثیر نیست. در این فضا وشرایط است که بخشی از مردم بجای مبارزه برای رهایی از چنگال اهریمن و هم فکری برای ساختن آینده خود و فرزندان و جامعه، بفکر خوشی و آزادی یواشکی فقط برای خودشان هستند. تردیدی نیست که آزادی یواشکی حتی فقط برای چند لحظه، چنئ دقیقه یا چند ساعت ارزش دارد ولی اگر بفکر راهی برای آزادی دائمی از دست نظامی که حاکم بر مردم ایران است باشیم، این آزادی ماندگارتر می‌باشد.
اما چه کسانی از این حرکت حمایت میکنند و از موافقین این حرکت هستند؟ بخشی از سر ضدیت با حجاب و در ادامه مبارزه قدیمی علیه قوانین اسلامی حجاب برمیدارند. بخشی دیگر از موافقین قشر نوجوان و جوان و دانشجو جامعه را در برمیگیرد. طیفی که در حال حاضر می‌تواند برای جمهوری اسلامی “خطر”ی جدی باشد. ولی جریانات ملی اسلامی تلاش میکنند که تمام فکر و هدف این طیف برای چنین حرکتهائی صرف شود. و اما مخالفین این حرکت کسانی اند که با منطق و راه کارهای جدی از مبارزه علنی زنان علیه حجاب دفاع میکنند و مشوق تشدید و گسترش آنند اما با سیاستهای نیم بند ملی اسلامیها مخالف اند.
حجاب بعنوان سمبل بردگی زن مسئله مهمی است و مبارزه با آن نیز پیوسته وجود داشته و رشد میکند. با اینحال در جامعه امروز ایران حجاب تنها معضل و مشکل مردم نیست. در حالی که طوفان کریستال و اعتیاد به سایر مواد مخدر در ایران روز به روز رو به افزایش است. متاسفانه مواد مخدر سالانه جان خیلی از جوانان در ایران را میگیرد. اعتیاد در میان دختران و زنان ایرانی رو به افزایش است. مشکل دیگری که جوانان و مردم در ایران با آن روبرو هستند طلاق است که آمار آن مرتبا رو به افزایش است. بحث طلاق و گسترش آن در جامعه ای که قوانین اسلامی حاکم است باید موشکافانه بررسی شود. بیکاری وسیع یکی دیگر از معضلات مردم و جوانان تحصیل کرده است. مشکلات اقتصادی هر روز بیشتر از روز قبل به مردم ایران فشار می‌آورد. در قیاس با تمام مسائلی که اشاره شد و مسائل دیگری که از آنها نامی برده نشده ولی وجود دارد، “آزادی یواشکی” مساله ای پیش پا افتاده و در حاشیه قرار دارد. اما با این حرکت سیاستی تعقیب میشود که مبارزه گسترده زنان علیه جمهوری اسلامی را قالب بزند.
نداشتن حجاب جزء آزادی نیست، حق طبیعی و بدیهی هر انسان آزادی خواه است. در صورتی که تمام مشکلات که روز به روز رو به افزایش ریشه کن شود. من بعنوان یک زن برای آزادی میجنگم. آزادی یک کلیت است و نتیجه حل تمام مشکلاتی است که در ایران وجود دارد. “آزادی یواشکی” یک مساله فردی‌ست.
اولین اعتراض به حجاب اجباری در شبکه‌های اجتماعی توسط گروه دانشجویان و دانش‌آموختگان لیبرال ایران در سال ۲۰۱۲-۲۰۱۳ مطرح شد. این گروه «نه به حجاب اجباری» را در اعتراض به حجاب اجباری در ایران راه انداخته است. در این کمپین تعدادی از فعالان سیاسی، اجتماعی، دانشجویی، روزنامه‌نگاران و مدافعان حقوق بشر مانند محسن کدیور، شاهین نجفی، سعید قاسمی نژاد، شهریار قنبری، مهرانگیز کار، مسیح علی‌نژاد و غیره شرکت کردند و تعداد اعضای صفحه فیسبوک مربوط به آن بیش از شصت هزار نفر است. این کمپین همچنین توانست در مسابقات Bobs در بخش بهترین فعال اجتماعی رتبه اول بخش آرای عمومی را کسب کند.
دختر یا پسر دانشجوی که بخاطر آزادی یواشکی خود پدر و مادر و حتی خودش درگیر میکند، باید با منطق به تمام جوانب این مساله فکر کند. بزرگ‌ترین ترس رژیم آخوندی در حال حاضر از جوانان، دانشجویان، قشر تحصیل کرده و روشنفکر جامعه است، پس بیایم با همفکری و یاری همدیگر برای آزادی خود و دیگران و هم نسلی های خود تلاش کنیم. با این امید که جامعه ای آزاد و بدور از آزادی یواشکی که حق طبیعی هر انسانی‌ست داشته باشیم.
در مورد آزادی یواشکی از چند تا از دخترها و پسرهای جوان و خانمها و آقایان میانسال موافق و مخالف این حرکت نظرخواهی کردیم که در ذیل مشاهده می‌کنیم:
آرین 22 ساله: من با آزادی یواشکی کاملاً موافق هستم و این یک حق طبیعی برای تمام جوانان ایرانی هم دختر و هم پسر می‌دونم.
میلاد 20 ساله: فقط موافقم و نظری ندارم.
سوزان 25 ساله: کاملاً مخالفم چون در حال حاضر زن ایرانی مشکلش حجاب نیست، مشکل ما در ایران نابرابری زن و مرد است.
سیما 30 ساله: من یک زن متاهلم، این آزادی را دوست دارم، چون وقتی در مهمانیهائی که شرکت می‌کنم، و تنها هستم و از آزادی یواشکی استفاده می‌کنم همه غم و غصه‌هام فراموش می‌کنم و دوباره برمیگردم به دنیای مجردی که داشتم.
محمدعلی 65 ساله: من در کل با آزادی جوانان و نوجوانان در هیچ شرایطی مخالف نیستم، فقط امیدوارم جوانان ما معنی آزادی و بی بند و باری را درک کنند و این 2 موضوع را با هم دخیل نکنند.
سام 15 ساله: من آزادی یواشکی دوست دارم و با این حرکت موافقم چون تو دنیای دیگه ای سیر می‌کنم، مخصوصاً وقتی با دوست دخترم باهم میریم پارتی و مهمونی و کافی‌شاپ، کوه و … همه دنیا مال من میشه.
تهمینه 48 ساله: کاملاً مخالفم، با این حرفها و حدیث جوانانی ما رو به فساد و گناه و بی‌بند و باری کشیده می‌شوند، همه زندگی که این دنیا نیست، همه یه روزی میمیریم و باید در روز قیامت جوابگویی کارهای خود باشیم.
ساناز 25 ساله: آزادی جزء حریم شخصی هر انسانی و کسی حق دخالت در آن را ندارد.
آزادی یواشکی نه آزادی آشکارا حق طبیعی هر انسانی همه با هم به دنبال آزادی آشکار و دایمی باشیم.
شیوا گنجی، روزنامه‌نگار و فعال حقوق زنان