گزارش آماری – تفصیلی نقض حقوق بشر در شرق کوردستان «ماه فوریه سال ۲۰۱۷»
این گزارش وضعیت حقوق بشر در ماه فوریه سال ۲۰۱۷ مصادف با ۱۲ بهمن‌ماه تا ۱۰ اسفندماه سال ۱۳۹۵ خورشیدی، در شرق کوردستان است که به کوشش جمعیت حقوق بشر کوردستان با استناد به گزارش‌های متعدد این سازمان حقوق بشری گردآوری‌شده است. شایان‌ذکر است این گزارش به دلیل عدم اجازه حکومت ایران به سازمان‌ها و گروه‌های حقوق بشری گزارش کاملی نیست و تنها بخشی از نقض سامانمند حقوق بشر در شرق کوردستان را به تصویر می‌کشد.
حکومت جمهوری اسلامی ایران با بازداشت شهروندان کورد توسط نیروهای امنیتی و انتظامی با نقض حقوق مدنی و سیاسی، نقض آزادی عقیده و بیان، نقض حق حیات و امنیت شخصی، تبعیض‌های حکومتی، هتک حرمت شهروندان و همچنین شکنجه زندانیان سیاسی و نادیده گرفتن حقوق بنیادین زندانیان سیاسی، ماه موردبررسی را به پایان رساند.
طبق ماده ١٩ اعلامیه جهانی حقوق بشر هر فردی حق آزادی عقیده و بیان دارد. همین‌طور دربند یکم ماده ۹ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی آمده است: هر کس حق آزادی و امنیت شخصی دارد: هیچ‌کس را نمی‌توان بە مناسبت عقایدش مورد مزاحمت و ترس قرارداد.
بند دوم ماده ١٩ می‌افزاید: هر کس حق آزادی بیان دارد: این حق شامل آزادی تفحص و تحصیل و اشاعه اطلاعات و افکار از هر قبیل بدون توجه به سرحدات خواه شفاهاً یا به‌صورت نوشته یا چاپ یا به‌صورت هنری یا به هر وسیله دیگر به انتخاب خود است.
همچنین در مادهٔ ٢٢ آمدە است کە هرکسی به‌عنوان عضوی از جامعه حق دارد از امنیت اجتماعی برخوردار بوده و از راه کوشش در سطح ملی و همیاری بین‌المللی با سازمان‌دهی منابع هر مملکت، حقوق سلب ناپذیر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خویش را برای حفظ حیثیت و رشد آزادانه شخصیت خویش، به دست آورد؛ و طبق ماده ۵ هیچ‌کس را نمی‌توان شکنجه کرد یا مورد عقوبت یا روش وحشیانه و غیرانسانی یا اهانت‌آمیز قرارداد.
مطابق با کنوانسیون‌های به رسمیت شناخته‌شده جهانی در رابطه با حقوق بشر و حقوق سیاسی و اجتماعی اجتماع‌های بشری، هر فرد و جامعه‌ای حق دارد حقوق سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خود را مطالبه و جهت احقاق آن تلاش نماید، هیچ جماعت یا گروهی برتر بر دیگری نیست و همه باید از حقوق طبیعی و به رسمیت شناخته‌شده بهره‌مند شوند.
اعدام
متأسفانه در این ماه توسط حکومت جمهوری اسلامی تعدادی زندانی کورد که هویت آنان مشخص گردیده اعدام شدند؛ که خبرهای آن منعکس‌شده است؛ اما طبق گزارش‌های رسیده به جمعیت حقوق بشر کوردستان، گاهی زندانیان کورد به جرائم متفاوت در زندان‌های ایران اعدام‌شده که این اعدام‌ها رسانه‌ای نمی‌شود و حکومت جمهوری اسلامی ایران این اعدام‌ها را اعلام نمی‌کند.
روز چهارشنبه ۱۳ بهمن‌ماه طاهر سعیدی ۳۸ ساله در زندان ماکو اعدام شد.
روز ۲۸ بهمن‌ماه سال جاری یک زندانی کورد به اتهام مربوط به مواد مخدر در زندان قزل‌حصار به دار آویخته شد. هویت این زندانی مهدی فیاض پسندیده، متأهل، اهل شیروان از توابع استان خراسان شمالی اعلام‌شده است.
درخواست اعاده دادرسی زینب سکاوند، زندانی محکوم‌به قصاص بعد از چند ماه در دیوان عالی کشور رد شده است و با توجه به قطعی بودن پرونده هرلحظه خطر اجرای حکم اعدام این زن زندانی که در سن ۱۷ سالگی بازداشت‌شده است.
صبح روز شنبه ۳۰ بهمن‌ماه سال جاری دو زندانی به نامهای «محمد کریم عزیز پناه» ۴۳ ساله و فرزند عمر و «حمیدرضا ریباز» ۳۵ ساله که با اتهامات مربوط به مواد مخدر به اعدام محکوم‌شده بودند در زندان دیزل آباد کرماشان اعدام شدند.
روز ۵ اسفندماه ۱۳۹۵ شمسي يك زندانى متهم به قتل عمد به نام فرشيد سجادى اهل كامياران شرق كوردستان در زندان ديزل آباد كرماشان اعدام شد.
روز سه‌شنبه سوم اسفندماه سال جاری حکم اعدام «حسین درویشی کوچک» زندانی کورد ۳۲ ساله اهل دیولان «دهگلان» که به اتهام قتل عمد در زندان قروه نگهداری می‌شد به اجرا درآمد.
روز سە شنبه برابر با دهم اسفندماه سال جاری ۳ زندانی محکوم‌به اعدام، با حضور اولیای دم مقتول، در زندان مرکزی ارومیه به دار آویخته شدند. (افشین شوکتی، سید مرتضی باقر زاده و علی ولی زاده) پیش‌تر به اتهام قتل عمد، از سوی دادگاه به اعدام محکوم‌شده بودند.
بازداشت و زندان
«بازداشت، احضار، صدور حکم، پرونده‌سازی، تهدید، نقض حقوق زندانیان»
دوشنبه ۱۱ بهمن‌ماه ۱۳۹۵، نیروهای اطلاعاتی سردشت با یورش به منزل مسکونی مولود اسماعیل‌پور وی را بازداشت می‌کنند.
دادگاه تجدیدنظر جمهوری اسلامی ایران در استان سنە حکم یک سال حبس در زندان و ٢ سال تعلیقی را برای شورش طهماسبی تائید کرد.
امید شاه مرادی سنندجی، زندانی سیاسی کورد محبوس در زندان اوین، با نگارش نامهای سرگشاده به دادیار ناظر بر زندان، اقدام به اعتصاب غذا و دارو نمود.
بازداشت ساسان بابایی معلم کورد در شهر کامیاران توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران، از سرنوشت وی خبری در دست نیست.
کاوه مرادی ورزشکار و فعال مدنی کامیاران در شرق کوردستان توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی بازداشت و بە مکان نامعلومی انتقال دادە شد.
رئیس بهداری زندان اوین وضعیت جسمی امید شاه مرادی سنندجی، زندانی امنیتی در اعتصاب غذا و دارو را نامناسب تشخیص داده و تداوم این اعتصاب را «خطر جدی» عنوان کرده است.
چهار شهروند اهل سقز در شرق کوردستان به اتهام تبلیغات برای احزاب کردستانی، از طریق راه‌اندازی گروه و کانال در شبکه اجتماعی تلگرام، بە زندان محکوم شدند. ناصر رحیمی، هیمن حسینی و کامل شریف‌زاده هرکدام به شش ماه حبس تعزیری و غریب شریف‌زاده به یک سال حبس تعزیری محکوم شدند.
صابر نادری شهروند اهل قروه پس از ۷۰ روز تحمل سلول انفرادی و بازجویی، از بازداشتگاه اداره اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در سنه به زندان مرکزی این شهر منتقل شد.
روز دوم اسفندماه یک زندانی سیاسی کورد در زندان ایلام براثر ایست قلبی و عدم انتقال وی به بیمارستان جان سپرد.
خانواده فعال مدنی رامین زندنیا به اداره اطلاعات جمهوری اسلامی در استان سنه احضار و مورد توهین و فحاشی قرار گرفتند.
مورخ ۲۶ بهمن‌ماه سال جاری یک فعال سیاسی کورد به نام «فرهاد ملکی» اهل شهر سقز توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران بازداشت شد.
حسین دانش‌پایه زندانی سیاسی محبوس در زندان مرکزی ارومیه، توسط دادگاه انقلاب این شهر به ۵ سال حبس محکوم شد.
فرزانە جلالی فعال سرشناس مدافع حقوق زنان توسط نيروهـاى امنيتى جمهـورى اسلامى ايران در کرماشان بازداشت شد.
مورخ ۵ اسفندماه سال جاری «محمدحسن داودی» معلم و فعال صنفی در شهرستان میاندوآب در شرق کوردستان توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی بازداشت و روانه زندان شد.
كيوان كريمى فیلم‌ساز و فعال عرصه‌ی هنرى در زندان اوين مورد شکنجە قرار گرفت.
روز ۲ اسفندماه ۹۵ خورشیدی یکی از اهالی روستای گاومیش گولی از توابع میاندوآب در شرق کردستان به نام (اندیشمند یزدانی فر) که دارای همسر و ۲ فرزند است در حین بازگشت از جنوب کوردستان در مریوان به اتهام همکاری با یکی از احزاب کوردستانی بازداشت و دادگاه برای وی قرار وثیقه‌ی ۱۰۰ میلیون تومانی صادر کرده است. خانواده‌ی ایشان هفتم اسفندماه جهت گذاشتن وثیقه‌ی صادرشده از میاندوآب راهی مریوان گشته‌اند که در حدفاصل سقز- مریوان دچار حادثه‌ی رانندگی شدند.
غریب عبدی زندانی سیاسی محبوس در زندان مرکزی ارومیە، توسط دادگاە انقلاب این شهر بە ۵ سال حبس محکوم شد.
کارگران و اصناف
نیروهای یگان ویژە بە کارگران شرکت تهران جنوب در استان کرماشان کە در اعتراض به پرداخت نشدن مطالباتشان دست به تجمع اعتراضی زدن حملە کردە و از تجمع کارگران جلوگیری کردند.
کارفرمای کارخانه سیمان مسجدسلیمان پس از سی‌ودو روز از اعتراض صنفی ٤٧٠ نفر از كارگران به دلیل پرداخت نشدن چهار ماه از مطالبات معوقه‌شان، آن‌ها را تهدید به اخراج کرده است.
مورخ ۱۹ بهمن‌ماه سال ۱۳۹۵ جمعی از مردم رنج‌دیده کرماشان با شعارهای (مردم از بیکاری و گرسنگی دارند می‌میرند)، (بیکاری در کرماشان بیداد می‌کند)، (واحد‌های تولیدی و صنعتی تعطیل است) و جملاتی با این مفهوم، خطاب به استاندار انتصابی کرماشان و رئیس بانک مرکزی ایران صدای خود را به این دو مسئول دولتی رسانند.
روز چهارشنبه ۲۰ بهمن‌ماه سال جاری یک کارگر کورد کارخانه بازیافت شهرداری بانه، به نام «س.ق» ۲۵ ساله هنگام نظافت یکی از دستگاه‌های این کارخانه دستش بین «غلتک نوار نقاله» گیرکرده و قسمتی از دستش قطع شد.
مورخ ۱۹ بهمن ماە سال ۱۳۹۵ خورشیدی، بە سبب به تعویق افتادن حقوق چهارماهه کارگران شهرداری بجنورد، تعدادی از کارگران جلوی درب ساختمان شهرداری این شهر به دلیل پرداخت نشدن دستمزدهای معوقه‌شان اقدام به تجمع اعتراضی نمودند.
مطالبات مزدی کارگران مجتمع کشت و صنعت مهاباد، علیرغم سپری شدن بیش از دو ماه از آغاز اعتراضات صنفی آن‌ها پرداخت‌نشده است.
روز ٢٢ بهمن کارگران پالایشگاە کرماشان با در دست داشتن شعارنوشته‌هایی کە پالایشگاە کرماشان شناسنامە کرماشان است بە سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران اعتراض کردند.
کشت و صنعت بروجرد ۳۵ تن از کارگران این شرکت را اخراج کرد. شر کت کشت و صنعت بروجرد اعلام کرد کە این واحد تولیدی طی سال‌ها فعالیت خود را با ۹۰ نیرو ادامه داده است اما اکنون با توجه به مشکلات مالی پیش‌آمده تعداد نیروهای آن به حدود ۵۴ نفر کاهش پیداکرده است.
گروهى از كارگران و بازنشسته كارخانه پارسيلون روز يكشنبه اول اسفندماه در مقابل استاندارى لرستان دست به تجمع زدند. تجمع اعتراضى كارگران اين كارخانه به دليل وضعيت نامعلوم شغلى و بلاتكليفى در دريافت مطالبات معوقه برگزارشده است، كارگران اين كارخانه در ١٤ ماه گذشته حقوق نگرفته‌اند علاوه بر آن حدود ٢٦ ماه از معوقه‌ها مزدى سال‌های گذشته آن‌ها هنوز پرداخت‌نشده است همچنين دفترچه درمانى كارگران هم از چندين ماه پيش تمديد نمی‌شود.
روز جمعه ششم اسفندماه سال جاری یک کارگر کورد اهل روستای آدینان در شهر سقز، در محل کارش از ارتفاع سقوط نموده و جانش را از دست می‌دهد. گفته‌شده است؛ این کارگر کورد ۳۴ ساله، متأهل و دارای دو فرزند خردسال است.
روز ششم اسفندماه سال جاری یک کارگر سیم بان اداره برق گیلان غرب برای کنترل برق در محله آزادگان این شهر بالای تیر برق رفته بود که براثر برق‌گرفتگی شدید به بیمارستان کرماشان منتقل شد.
کولبر و مین
تنها ١٠ نفر از ٤٠٠٠ كولبر رسمى تمرچین بيمه هستند.
سەشنبە ۱۲ بهمن ماە سال جاری یک کولبر کورد به نام پیمان کرمی ۲۴ سالە در شهرستان ثلاث باوەجانی با شلیک مستقیم گلولە نیروهای انتظامی به‌شدت زخمی شد.
۱۳ بهمن‌ماه سال ۱۳۹۵ خورشیدی یک جوان کولبر کورد به نام عثمان حسینی اهل روستای دول بخش آلان سردشت ساعاتی پیش هدف مستقیم گلوله نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی قرار می‌گیرد و از ناحیه سر زخمی شده و روانە بیمارستان سردشت می‌شود.
خضر عسگر زاده کولبر کورد به سبب مصاحبه با رسانه‌ها به اداره اطلاعات پیرانشار احضار و تهدید شد.
آكام (محمد) حمزەزاده کولبر ۲۱ سالەاي كه گرفتار بهمن شد و جان باخت.
١٨ بهمن‌ماه ١٣٩٥ فردى در استان ايلام براثر انفجار مين پايش را از دست داد.
جواد سعادتى اهل شهرستان دهلران و ساكن روستاى «بيشه»، با يك گروه متخصص مین‌یابی سرگرم پاک‌سازی ميدان مين منطقه «ميمك» واقع در استان ايلام بود. نامبرده براثر برخورد با مين يكی از پاهايش به‌سختی دچار جراحت شد. سرماى شديد موجب سرمازدگی يك جوان كولبر شد. یک جوان ٣٠ ساله در کوهستان‌های اطراف شهـر بانه گرفتار شد و در اثر وجود سرما و سوز مهـلك، دچار سرمازدگی گرديد.
۲۴ بهمن ماە براثر انفجار یک قبضە مین بە جا ماندە از دوران جنگ یک شهروند کورد مجروح می‌شود. نعمت نازپروردە یکی از دامداران این منطقه در هنگام چرای دام و احشام خویش با مین برخورد کرده و به‌شدت زخمی شد.
روز ٢٣ بهمن‌ماه ١٣٩٥ شمسي يك كولبر از ارتفاعات «ئالان» سردشت از پرتگاه سقوط كرده و به‌سختی مجروح شد. این کولبر کورد به نام خالد قهرمانی روز ۲۵ بهمن‌ماه سال جاری اهل نقده در شرق کوردستان در بیمارستان خمینی ارومیه جان باخت.
۳ کولبر کورد در شهرستان سلماس هدف مستقیم گلولە نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی قرار گرفتند. بنا بە گفتە منابع محلی داریوش پاشای، خسرو کاظمی اهل روستای خورخورە از توابع سلماس کشتە شدند. در این راستا آزاد دیرکی اهل دیرک بە شدت زخمی شدە است.
مورخ ۲۵ بهمن‌ماه کولبر کورد (س ٫ رسولی) اهل آغلانی شهرستان سردشت انگشتان پایش را از دست داد.
مورخ ۳۰ بهمن ماە سال جاری یک انفجار مهیب در یک قطعه زمین کشاورزی در شهر ایوان از توابع ایلام رخ داد. در این انفجار جان یک شهروند کشاورز کورد را گرفت و یک نفر دیگر به‌شدت زخمی شده است.
یک نوجوان ۱۳ ساله از اهالی دشت عباس در منطقه فکه با یک قبضه مین برخورد نموده و به‌شدت زخمی شد.
در شهر ایوان براثر انفجار مین یک شهروند به‌شدت زخمی و شهروندی دیگر جانش را از دست داد.
در شهر قصر شیرین در استان کرماشان در حوالی پاسگاه برج احمدی یک قبضه مین بجا مانده از جنگ ایران و عراق منفجر شد و باعث موج گرفتگی یک شهروند دیگر گردید.
دوم اسفندماە سال جاری نیروهای انتظامی و گشت مبارزە با کالای قاچاق در شهر جوانرود اموال کاسب‌کاران بازارچە مرزی را ضبط و مصادره نمود.
کاوه احمدزاده زندانی سیاسی کورد از بیماری دیسک کمر به‌شدت رنج می‌برد و از سوی اداره‌ی زندان بوکان و مقامات قضایی هیچ‌گونه اقدامی برای مداوای وی در زندان و بیمارستان خارج از زندان انجام نمی‌گیرد.
فعال کارگری اسعد مولود زاده قلعه لری روز چهارشنبه ۲۷ بهمن‌ماه ۹۵ به اداره اطلاعات شهر نقده احضار شده و هنوز وضعیت وی مشخص نیست.
روز ۴ اسفندماه نیروی انتظامی این شهرستان بدون مجوز قضایی به دفتر خدمات ارتباطی این شهر یورش بردند. پس از بر هم زدن محیط کار تعدادی از کارکنان این دفتر خدماتی را بازداشت نموده‌اند.
خالد احمديان فرزند حسن اهل روستاى ديگورجى از توابع شهر شنو در شرق كوردستان روز چهارشنبه ٤ اسفند ١٣٩٥ شمسي در منطقه مرزى «زيوكه» و «لاجان» از توابع پيرانشهر هدف شليك مستقيم نيروهاى انتظامى قرارگرفته است، كه به‌سختی مصدوم و هر دو چشم خود را ازدست‌داده است.
٥ اسفندماه ١٣٩٥ شمسي فردى به اسم مرتضى نادى دبير بازنشسته آموزش‌وپرورش ايلام كه براى سركشي زمین‌هایش در منطقه نى خزر اطراف صالح‌آباد مهران در استان ايلام رفته بود براثر انفجار مين جان خود را از دست داد.
پس از تيراندازى نيروهاى انتظامى جمهورى اسلامى ايران در منطقه مرزى «به رده پان» سردشت شرق كوردستان كه منجر به كشتن يك كولبر و اعتراض مردم منطقه شد. مردم خشمگين منطقه در برابر اين عمل ضد انسانى حكومت اسلامى ايران به پاسگاه هنگ مرزى حمله‌ور شده و نيروى انتظامى در برابر هجوم و خشم مردم با تيراندازى به معترضين ٣ نفر را زخمى كردند.
روز هفتم اسفندماه ۱۳۹۵ شمسي در منطقه‌ی شيخ صله‌ی ثلاث باباجانى يك كولبر كورد به نام صديق یار ویسی فرزند ميرزا با شليك مستقيم نيروهاى انتظامى زخمى گرديد.
در منطقه‌ی شرهانی دهلران از توابع ایلام در نقطه صفر مرزی موجب کشته و زخمی شدن دو فرد گردید. براثر این انفجار احمد جلیزی ۳۲ ساله همان لحظه‌ی انفجار جان سپرد؛ و قربانی دوم که برادرزاده جلیزی با مشخصات محمد جلیزی از ناحیه پا به‌شدت مجروح گشت که محمد جلیزی باوجود وخامت جراحت به‌سختی خود را به جاده‌ای که تنها جهت استفاده نظامی احداث گردیده بود، رساند.
محیط‌زیست و بهداشت
پر کردن چاه‌های آب کشاورزان و انتقال آب‌های بوکان بە استان‌های مجاور ادامه دارد.
روز دوشنبه ۲۵ بهمن ۱۳۹۵ اهالی روستای گماره لنگ در بخش سرشیو شهرستان مریوان در رابطە با انتقال و دفن نامناسب زباله شهری مریوان در این منطقە در جلوی بخشداری اقدام به تجمع اعتراضی نمودند.
مشکل کم‌آبی شهرستان بدره از توابع استان ایلام به حالت بحرانی درآمدهاست و مشکلات فراوانی برای مردمان این منطقه مواجه کرده است.
موارد دیگرِ نقض حقوق بشر «خودکشی، زنان، کودکان و…»
جسد مردى به نام (ع، ع) ۳۵ ساله در حاشيه رودخانه سقز شرق كوردستان به حالت حلق‌آویز پیدا شد.
روز شنبە ۱۶ بهمن، شهروندان شین‌آباد در اعتراض به بی‌توجهی مسئولان اداره راه میاندوآب، در جاده میاندوآب- بوکان تجمع کردند.
چهارشنبه بیستم بهمن‌ماه سال ۱۳۹۵ خورشیدی یک شهروند کورد به نام کاوه ۳۵ ساله در مغازه تزئینات فروشیش در شهر سنه،
خود را به دار آویخته و جانش را از دست داد.
دبستان دخترانه صلوات آوا «صلوات آباد» از توابع شهر سنه توالت ندارد. این روستا دارای مدارس ابتدايى، راهنمايى و دبيرستان است. مدرسه ابتدايى پسرانه ٢ توالت دارد درحالی‌که مدرسه ابتدايى دخترانه توالت ندارد و اين دختران هنگام نياز به خانه‌هایشان می‌روند.
روند به‌کارگیری کودکان در کارهایی همانند دست‌فروشی، تکدی گری، در شهرهای بزرگ شرق کوردستان روبه افزایش است.
گلزار محمودی ٢٧ ساله به دلیل مشکلات خانوادگی در شب جمعه ٢٢ بهمن‌ماه با خوردن دارو اقدام بە خودکشی کردە و جانش را از دست داد.
۲۴ بهمن، جوانی مریوانی بانام آراس ۳۳ ساله متأهل و صاحب یک فرزند، فرزند یکی از خانوادەهای موسوم بە «بنیاد شهید» جمهوری اسلامی ایران با مراجعه به اداره بنیاد شهید ایران در مریوان شرق کوردستان در این اداره اقدام به خودسوزی نمود. شخص نامبرده به دلیل بیکاری و فقر مکرراً به بنیاد شهید مراجعه کرده و درخواست وام نموده است، اما مسئولین با درخواست وی موافقت ننمودەاند.
روز شنبه مورخ ۲۳ بهمن‌ماه سال ۱۳۹۵ خورشیدی، پریا محمد شیخه به دلیل اختلافات خانوادگی اقدام به خودکشی نمود و جانش را از دست داد.
روز ۲۶ بهمن‌ماه سال جاری جوانی ۲۹ ساله اهل شهرک رجایی شهرستان آودانان در استان ایلام اقدام به خودسوزی کرد. وی متأهل و دارای فرزند است و به سبب مشکلات معیشتی و فقر، خودسوزی کرده است.
سه‌شنبه مورخ ۲۶ بهمن‌ماه سال جاری یک شهروند کورد به نام «ن.ن» پنجاه‌ساله اهل روستای «دوریسان» از توابع شهر پاوه در شرق کوردستان خود را به رودخانه سیروان انداخت و جانش را از دست داد.
مورخ ۲۵ بهمن‌ماه سالگرد کشته شدن صانع ژاله توسط نیروهای لباس شخصی جمهوری اسلامی ایران در قبرستان ملاقصود شهرستان پاوه بر هم زده شد.
مورخ ۲۶ بهمن‌ماه سال جاری دانشجویان دانشکده نفت و پتروشیمی دانشگاه رازی کرماشان به وضعیت سرما اعتراض کردند.
روز پنجشنبه ۲۸ بهمن‌ماه سال ۱۳۹۵ خورشیدی مأمورین نیروی انتظامی اسلام‌آباد غرب در امکان عمومی این شهر بەسوی وانت سواری تیراندازی کردند و دو نفر سرنشینان آن را زخمی نمودند و این تیراندازی موجب رعب و وحشت در میان شهروندان شد.
ناقص سازى جنسى دختران در روستاهای هورامان، كامیاران، روانسر و پاوه ادامە دارد.
مورخ یکم اسفندماه سال ۱۳۹۵ خورشیدی، در پی شلیک مستقیم و بدون اخطار نیروی انتظامی به‌سوی یک خودروی سواری پارس به ظن داشتن کالای قاچاق موجب ایجاد رعب وحشت شهروندان شدند.
یکم اسفندماه سال ۱۳۹۵ خورشیدی، مردم اهالی روستای تفریحی – توریستی قوری قلا «قوری قلعه» در اعتراض به نبود جاده آسفالت در روستا و مشکلات زیرساختی آن دست به راهپیمایی اعتراضی و تجمع زدند.
دوم اسفندماه فرمانداری شهر مریوان مجوز برگزاری کارگاە فرهنگ و زبان و تأثیرات آن در آموزش را نداد.
در شهرستان سردشت از توابع شرق کوردستان زنی ۲۰ سالە بە دست همسرش سوزاندە می‌شود، در نتیجە شدت جراحات واردە این زن بیست سالە جان خود را از دست می‌دهد.
اعتراض وتجمع مردم روستای گماره لنگ مقابل فرمانداری مریوان پنج شنبه ۵ اسفند ماه سال جاری اهالی روستای گماره لنگ شهر مریوان در شرق کوردستان با حضور در جلو درب فرمانداری مریوان نسبت به طرح دپوی زباله‌ها در نزدیکی این روستا اقدام به تجمع اعتراضی نمودند.
روز جمعه ششم اسفندماه سال ۹۵، یك زن ۴۵ ساله‌ی کورد، اهل روستای (کانی سپی) از توابع شهر اشنویه در شرق كوردستان به علت مشکلات اقتصادی و خانوادگی بدن خود را به آتش کشید و به زندگی خود خاتمه داد.
بی‌احتیاطی يك پزشك باعث مرگ مادرى در مريوان شد. روز بعدازاین قصور پزشکی تجمعی اعتراضی توسط شهروندان مریوانی مقابل مطب پزشک خاطی انجام گرفت.
روز يكشنبه هشتم اسفندماه ۱۳۹۵ شمسي مأمورين شهردارى شهر سنه در شرق كوردستان همراه با نيروى انتظامى به فرماندهى سرهنگ ديانى اهل شهر قم (قم يكى از شهرهاى خارج از شرق كوردستان) با چندين دستگاه ماشين و سرباز به دست‌فروشان شهر سنه در ميدان اقبال و ميدان انقلاب حمله‌ور شده و مانع کسب‌وکار شهروندان كورد شدند.
روز پنجشنبه ششم اسفندماه، جوان ۲۲ ساله‌ی کورد و اهل روستای (قەڵاڕووتەڵە) از توابع دیواندره در استان سنه، به دلیل مشکلات خانوادگی، با دار زدن خود به زندگی خود پایان داد.
در پایان جمعیت حقوق بشر کوردستان از مردم شرق کوردستان می‌خواهد کە در احقاق حقوق خود کوشا وسعی نمایند هرگونە تبعیض و نابرابری را کە از جانب جمهوری اسلامی ایران به آن ها روا داشته می‌شود را بە گوش جهانیان برسانند.
جمعیت حقوق بشر كوردستان
Webb: www.kmmk.info
E Mail: info@kmmk.info
Tel: 0046765959589
Facebook: https://www.facebook.com/kmmkurdistan
Telegram: https://telegram.me/kmmk_info
Twitter: https://twitter.com/KurdistanKmmk
ڕاپۆرتی پێشێلكاری مافی مرۆڤ له مانگی فیبریوه‌ری ۲۰۱۷ لە لایەن کۆماری ئیسلامی ئێران لە رۆژهەڵاتی کوردستان
ڕاپۆرتی پێشێلكاری مافی مرۆڤ له مانگی فیبریوه‌ری ۲۰۱۷ بەرانبەر بە ۱۲ی رێبه‌ندان تا ۱۰ی ره‌شه‌مه‌ی ساڵی ۱۳۹٥ی هەتاوی کە بە هەوڵی کۆمەڵەی مافی مرۆڤی کوردستان و بە پشت بەستن بەو ڕاپۆرتانە کە لەلایەن كۆمه‌ڵه‌ی مافی مرۆڤی کوردستان بڵاوکراونەتەوە، کۆبەندی بۆکراوە. شایانی باسەئەم ڕاپۆرتانە، بەهۆی ئیزن نەدانی حکومەتی جمهوری ئیسلامی ئێران بەلێژنەکانی مافی مرۆڤی جیهانی، ڕاپۆرتێکی تەواو نییە وتەنیاوێنەیکی بچوکی لەژێر پێنانی مافی مرۆڤ لەڕۆژهەڵاتی کوردستان پێ نیشان دراوە.
بەپێی بڕگەی ۱۹ ی جاڕنامەی گەردونی مافی مرۆڤ هەر تاکێک مافی ئازادی ڕادەربڕینی هەیە هەروەهالەدێڕی یەکەمی بڕگەی ۹ بەشی نێونەتەوەیێ مافی مەدەنی وسیاسی داهاتوە؛ هەرکەسەومافی ئازادی وئەمنیەتی تاکەکەسی هەیە؛ هیچ کەسێک نابێت بەبۆنەی بیروباوەڕیەوەئازاربدرێتو سەرکوت بکرێت، لەبڕگەی دووی بەشی ۱۹ دادیسان دەڵێت؛ هەموو کەسسێک ئازادی ڕادەربڕینی هەیە، ئەومافانە ئەمانەلەخۆدەگرن، ئازادی گوتار ولێکۆڵینەوە و پەروەردەو بڵاوکردنەوەی زانیاری وبیروباوەڕ، هەر چەشن و جۆرێک بێ ئەوەی سنوری بۆدابنرێت جا ئیتر سەرزارەکی یا نوسراوە یان چاپی یابەشێوەی هونەری یا هەر چەشنێک کەمرۆڤ خۆی هەڵی بژێرێت.
هەروەهالە بڕگەی ۲۲ داداهاتوە هەرتاکێک وەکو کەسێک لەکۆمەڵگا مافی ئەمنیەتی کۆمەڵایەتی هەیە ولەڕێگەی تێکوشان لەپانتایی نەتەوەیی و هاوسۆزی نێو نەتوەیەوە بەڕێکخراوەیی کردنی سەرچاوەکانی هەر وڵاتێک، مافی لێ زەوت نەکراوی ئابوری، کۆمەڵایەتی و کلتوری خۆی بپارێزێت بۆ پەرە پێدانی ئازادانەی کەسایەتی تایبەتی خۆی بەدەست بێنێت؛ وهەروەهابەپێی بڕگەی ٥هیچ کەسێک نابێت ئەشکەنجە بدرێت یان سزابدرێت یان بەشێوەی نامرۆڤانەو دڕندانە وڕوخێنەرهەڵسوکەوتی لەگەڵ بکرێت. بەپێی بڵاوکراوەفەرمیەکانی جیهانی لەمەڕ مافی مرۆڤ و مافی سیاسی وکۆمەڵایەتی و کۆمەڵگای بەشەری، هەر تاک و کۆمەڵگایک مافی خۆیەتی داوای مافی سیاسی وکۆمەڵایەتی و ئابوری وکلتوری خۆی بکات وبۆ وەدەست هێنانی تێبکۆشێت، هیچ کومەڵێک یان گروپێک لەسەرو کەسی ترەوەنییەوهەمو کەسێک دەبێت لەمافی سروشتی بەفەرمی ناسراوی خۆێی بەهرەمەند بێت.
کۆمەلەی مافی مرۆڤی کوردستان هەموو مانگێک کۆکراوە و گوزارشێکی پوخت لە پێشێلکاریەکانی مافی مرۆڤی لە کوردستان دا بڵاو دەکاتەوە. لە گوزارشی ئەو مانگەش دا دەردەکەوێ کە رەوشی مافی مرۆڤ لە کوردستان خراپتر بووە و دەوڵەتی ئێران کردەوە دژە مرۆڤیەکانیان دژی گەلی رۆژهه‌ڵاتی کوردستان زیاتر کردوە.
لەو مانگەش دا، ئێعدام، گرتن و ئەشکەنجەدان، خەسارەکانی ژینگە و هتد زۆر بەرچاون و رەوشێکی مەترسیدار نیشان دەدەن کە گەل کوردستان بە تایبەت لە رۆژهەلاتی کوردستان روبەرووی بۆتەوە.
له‌سێداره‌دان
بەداخەوە لە مانگی دەربازبوودا ژماره‌یكی زۆر زیندانی کورد کە ناوەکانیان لە لایەن کار بەدەستانی کۆماری ئیسلامی ئێرانەوە ئاشکرا کرابێت و ڕاگەیەندرابێت له سێداره دران. بەڵام بە پێی ڕاپۆرتەکانی کۆمەڵەی مافی مرۆڤی کوردستان زۆر جار ناوی ئێعدامییەکان ناسراو بە سزای جۆراو جۆر لە لایە کاربەدەستانەوە ڕاناگەێندرێت و مێدیایی ناکرێت.
سەرلەبەیانی ڕۆژی چوارشەممۆ ۱۳ی ڕێبەندان تاهیرسەعیدی تەمەن ۳۸ ساڵ لەزیندانی ماکۆ ئێعدام کرا. بەگوێرەی ڕاپۆڕتەکە ناوبراو بەتۆمەتی گواستنەوەی مادە هۆشبەرەکان لەساڵی ۱۳۸۹ دەسبەسەرکرابوو.
داواکاری سەرلەنوی پێداچوونەوەی زەینەب سەکاوەند، زیندانی مەحکووم بە قەرەبوو (قصاص) پاش چەندد مانگ لەدیوانی باڵای وڵات بەرپەرچ درایەتەوە وبەهۆی بێ ئەملاو ئەولابوونی دۆسیەکەی هەردەم مەترسی جێبەجێ کردنی حوکمی ئێعدامی ئەم ژنە زیندانییە کەلەتەمەنی ۱۷ ساڵییەوە دەسبەسەرکراوە، لەئارادایە.
سەرلەبەیانی ۲۸ی ڕێبەندانی ئەوساڵ زیندانییەکی کورد بەتۆمەتی تایبەت بەمادە سڕکەرەکان لەزیندانی قزڵحەساری کەرەج هەڵواسرا. ناونیشانی ئەم زیندانییە مەهدی فەیاز، خەڵکی شیروانی خۆراسانی باکوور ڕاگەیەندراوە. ناوبراو ساڵی ۱۳۹۱ بەتۆمەتی گواستنەوە وهەڵگرتنی مادە هۆشبەرەکان دەسبەسەر وبەئێعدام مەحکووم کرابوو.
دوو بەندکراوە بە ناوەکانی «محەمەد کریم عەزیز پەناە» ٤۳ ساڵان و کوڕی عۆمەر و «حەمیدڕەزا ڕێباز» ۳٥ ساڵان کە بە تۆمەتگەلی پەیوەندیدار بە مادە هۆشبەرەکان بە ئێعدام سزادرابوون، سەر لە بەیانی شەممە ۳۰ی ڕێبەندان ئەمساڵ لە زیندانی دیزڵ ئابادی کرماشان لە سێدارەدران.
ڕۆژی ۵ی ڕێبەندانی ۱۳۹۵ی هەتاوی زیندانییەکی تاوانبار بە کوشتنی بەئەنقەست (عمد) بەناوی فەرشید سەجادی خەڵکی شاری کامێران لەڕۆژهەڵاتی کوردستان لەزیندانی دیزەڵ ئاوای کرماشان ئێعدام کرا.
ڕۆژی سێشەممۆ ۳ی ڕەشەمەی ئەوساڵ حوکمی ئێعدامی “حوسێن دەروێشی کوچک”زیندانی ۳۲ ساڵ تەمەنی کورد خەڵکی “دێولان”لەڕۆژهەڵاتی کوردستان کەبەتاوانی کوشتنی بەئەنقەست (عمد) لەزیندانی قوروە ڕاگیرابوو جێبەجێکراوە.
سێ شه ممە ڕێکه‌وتی ۱۰ی ڕه شه‌ممە ۲ زیندانی بە سێدارە سزا دراو، به ئامادە بوونی بنه‌ماڵه‌ی کوژراوه‌کە، له زیندانی ناوه‌ندی ورمێ له سێدارە دران. (ئە فشین شه وکە تی و عه لی وە لی زادە) پێشتر بە تاوانی کووشتنی بە ئە نقست له لایە ن دادگاوە سزای سیداره یان به سه‌ردا سه پابوو.
دەسبەسەر كردن و به‌ندیخانه
«دەستبەسەركردن، بانگهێشت و سزا دەرکردن، دۆسییە سازدان و گوشار»
ڕۆژی دووشەمە ۱۱ی ڕێبەندانی ۱۳۹٥ی هەتاوی هێزەکانی ئیتلاعاتی شارستانی سەردەشت بە هێرش بردنە سەر ماڵی هاووڵاتی مەولوود ئیسماعیلپور، ناوبراو قۆڵبەست دەکەن.
ئومێدی شاهمورادی سنەیی، زیندانی سیاسی کورد ڕاگیراو لەزیندانی ئەوین، بەنووسینی نامەیەکی سەرئاواڵە بۆ دادوەری چاودێری زیندان، دەستی دایە مانگرتن لەخواردن ودەواو دەرمان.
ساسان بابایی مامۆستای قوتابخانه و هاوڵاتییەکی شاری کامێران لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان لە کاتی گەڕانەوە لە باشووری کوردستان لە لایەن دەزگا ئەمنییەکانی کۆماری ئیسلامی ئێرانەوە دەستبەسەر کراوە.
کاوە مورادی ورزشوان و چالاکێکی مەدەنی شاری کامێران لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان لە لایەن دەسگا ئەمنیێەتیەکانی کۆماری ئیسلامییەوە دەستبەسەر کرا.
بەرپرسی نەخۆشخانەی (بهداری) بەندیخانەی ئەوین دۆخی تەندروستی “ئۆمێد شاهمورادی سەنەندجی” زیندانی ئەمنیەتی کە لە خواردن و دەرمان مانیگرتوە بە نالەبار دەزانێت و بەردەوامی ئەم مانگرتنە بە “مەترسیەکی گەورە ” باسی لێی كرد.
سابیر نادر شارۆمەندی کورد خەڵکی قوروە لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان پاش ۷۰ ڕۆژ ڕاگرتن و ئەشکەنجە وئازار لە گرتوخانەی ئیدارەی ئیتلاعاتێ کۆماری ئیسلامی ئێران لە شاری سنە گوازرایەوە بۆ بەندیخانەی ناوەندی شاری سنە.
چوار شارۆمەندی خەڵکی سەقز لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان بە تۆمەتی پڕوپاگەندە بۆ پارتەکوردستانیەکان، لە تۆڕە کۆمەڵایەتیەکان (تلگرام)، بە گشتی ئەم چوار کەسە بە ۲ ساڵ و٦ مانگ زیندان سزا دران. كوتراوه كه ناسر ڕەحیمی، هێمن حۆسینی، کامیل شەریف‌زادە هەر کامیان بە ٦مانگ زیندان و غەریب شەریف زادە بە ساڵێک زیندان سزا دراوە.
چالاکێکی کرێکاری بە ناوی «ئەسعەد مەولوودزادە قەلعەلەری» ڕۆژی چوارشەمەم ۲۷ی ڕێبەندانی ساڵی ۹٥ی هەتاوی لە دوای ئەوەی بانگهێشتی ئیدارەی ئیتلاعاتی شاری نەغەدە كرا، قۆڵپێچ ده‌كرێت.
کاوە ئەحمەزادە بەندکراوی سیاسی کورد، بە بێ پشوو و چارەسەری پزیشکی لە دۆخی نالەباری تەندروستیدایە.
ڕۆژی دووی ڕەشەمەی ئەوساڵ زیندانییەکی سیاسی کوردبه ناوی «عەبدولنوور شەرەف نەهال کەلەبەندی» لەزیندانی ئیلام بەهۆی ڕاوەستانی دڵ (سکتە) ونەگواستنەوەی بۆنەخۆشخانە گیانی لەدەست دا.
ماڵباتی چالاکی مەدەنی رامین زەندنیا بانگهێشتی ئیدارەی ئیتلاعاتی ئێران لە شاری سنە رۆژهەڵاتی کوردستان کراون و بێ حورمەتیان پێکراوە.
ڕێکەوتی ۲۶ی ڕێبەندان ئەوساڵ چالاکێکی سیاسی کورد بەناوی (فەرهاد مەلەکی) خەڵکی شاری سەقز لەڕۆژهەڵاتی کوردستان لەلایەن هێزە ئەمنییەکانی کۆماری ئیسلامی ئێرانەوە دەسبەسەر وگوازرایەوە بۆشوێنێکی نادیار.
حوسەین دانشپایە زیندانی سیاسی کورد لە گرتوخانەی ناوەندی شاری وررمێ، لە لایەن دادگای ئینقلابی ئەو شارەوە بە ٥ ساڵ زیندان سزا درا.
چالاکی ناسراوی بواری ژنان و خوێندکاری، فەرزانە جەلالی لە کرماشان دەسبەسەر کرا.
ڕێکەوتی ٥ ی ڕەشەمەی ئەمساڵ «محەمەد‌حەسەن داودی» مامۆستا و چالاکی کۆمەڵایەتیان لە شاری میاندواو لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان لە لایەن هێزە ئەمنیەکانی کۆماری ئیسلامی ئێران دەستبەسەر و ڕەوانەی بەندیخانە کرا.
رۆژی ۲ی ره‌شه‌مه‌ی سالی ۹۵ هه‌تاوی، هاووڵاتییه کی کورد بە نێوی (اندیشمند یزدانی فر) خە ڵکی ئاوایی گامێش گۆلی سەر به شاری میاندواو له ڕۆژهه ڵاتی کوردستان، له کاتی گە ڕانە وە ی له باشووری کوردستانەوە بۆ ڕۆژهه ڵات، له شاری مە ریوان ده ستبەسەر کراوە و دادگاش داوای دانانی بارمتە ی ۱۰۰ میلیۆن تمە نی لێده كرد. بنە ماڵە ی ناوبراو ۷ی ره‌شه‌مه، بۆ دانانی بارمتە ویستوویانە سه ردانی دادگای مە ریوان بکە ن کە له ڕێگای نێوان سه قز _ مە ریوان تووشی ڕووداوی هاتووچۆ هاتن.
کەیوان کەریمی فلیمساز و چالاکی بواری هونەری لە زیندانی ئەڤینی تاران ئەشکەنجە درا.
غەریب عەبدی زیندانی سیاسی کورد لە بەندیخانەی ناوەندی ورمێ، لەلایەن دادگای شۆڕشی ئەم شارەوە ۵ ساڵ حوکمی بۆدیاری کرا.
کرێکاران وناوەندی پیشەکان
ڕاپۆڕتی تایبەت بەکرێکاران:
رۆژی ۱٥ ڕێبەندان کرێکارانی ناڕازی کۆمپانیایی «تاران جنوب» لە کرماشان بە ڕێخستنی کۆبوونەوەی ناڕەزایی لە بەرابەری ئەم کۆمپانیای داخوازی وەرگرتنی مافە ڕەواکانیان بوون کە هێزە تایبەتەکان بە هێرش کردنە سەر کۆبوونەوەی مەدەنی کڕێکارانی ناڕازیی، کڕێکارانیان ئازار و ئەشکەنجەدا و بڵاوەیان پێکردن.
خاوەنکاری کومپانیای چیمەنتۆی «مسجدسلیمان» پاش تێپەڕینی ۳۲ ڕۆژ لەناڕەزایی دەربڕینی پیشەیی ٤۷۰ کەس لەکرێکاران بەهۆی پێنەدانی چوارمانگ لەمووچە وپوانە پاش کەوتووەکانیان، هەڕەشەی دەرکردنی لێکردن.
ڕۆژی چوارشەممۆ ۲۰ی ڕێبەندانی ئەوساڵ کرێکارێکی کوردی کومپانیای سەرلەنوێ ساز کردنەوەی شارەوانی بانە، بەناوی (س.ق) ۲۵ ساڵ تەمەن کاتی خاوێن کردنەوەی یەکێک لەدەزگاکانی ئەم کومپانیایە دەستی لەنێوان (غەڵتەکی نەواری نەقالە) گیری کرد ودەستێکی قرتا.
سەرەڕای تێپەڕ بوونی زیاتر له ۲ مانگ لە دەسپێکی ناڕەزایی دەربڕینی کرێکارانی کۆمپانیایی چاندن و پیشەی (کشت و صنعت) مهاباد تا ئێستا بە ماف و کارانەی خۆیان نەگیشتوون.
ناوەندی چاندن وپیشەی بەرهەمهێنانی (کشت وصنعت)ی بروجێرد ۳۵ کەس لە کرێکارانی ئەم کومپانیایەی وەدەرنا.
یه‌كی ڕەشەمەی ئەمساڵ کرێکاران و خانەنشینانی کۆمپانیایی پارسلۆنی خوڕەم‌اوا لە ڕووبەڕووی قایم‌مقامیەتی پارێزگای لۆڕستان لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان کۆبوونەوەی ناڕەزاییان ڕێخست.
ڕۆژی هەینی ٦ی ڕەشەمەی ئەمساڵ کرێکارێکی کورد خەڵکی گوندی «ئایەنان» لە دەڤەری شاری سەقز لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان، لە شوێنی کارەکەی بە هۆی کەوتنەخوارەوە گیانی لە دەستدا.
ڕۆژی ٦ی ڕەشەمەی ئەمساڵ کرێکارێکی ئیدارەی کارەبای شاری گێڵان‌غەرب سەر بە پارێزگای کرماشان لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان، کە بۆ کۆنتڕۆڵی کارەبای گەرەکی ئازادگان سەرقاڵی ئیشوکار بوو، کارەبا دەیگرێت و بە توندی فڕیدەدات، پاشان ڕەوانە نەخۆشخانەی کرماشان دەکرێت.
ڕۆژی یەکشەممە ۸ی ڕەشەمەی ۱۳۹٥ی هەتاوی هێزەکانی شارەوانی سنە لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان، هاوڕێ لە گەڵ هێزە ئینتزامیەکان بە بەرپرسایەتی سەرهەنگ «دیانی» کە خەڵکی شاری «قوم»ە (قوم شارێکی ئێرانە لە دەرەوەی پارێزگاکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان) بە چەند ئۆتۆمبیلێک و هێزێکی زۆرەوە هێرش دەکەنە سەر دەستفرۆشانێ شاری سنە لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان لە مەیدانەکانی ئێقاباڵ و شۆڕشی ئەو شارەدا و ئاستەنگی بۆ کەسبوکاری دەستفرۆشان سازدەکەن.
کۆڵبەران و مین
ڕاپۆرتی پێوەندی دار لەگەڵ مین ودۆخی کۆڵبەران لەم مانگەدا:
ڕۆژی ۱۳ی ڕێبەندانی ساڵی ۱۳۹٥ی هەتاوی کۆڵبەرێک بە ناوی عوسمان حوسەینی خەڵکی گوندی دۆڵ سەربەناوچەی ئالانی سەردەشت بە تەقەی ڕاستەوخۆی هێزەئەمنییەتیەکانی کۆماری ئیسلامی ئێران سەری بریندار كرا.
سێشەممە ۱۲ی ڕێبەندانی ئەمساڵ کۆڵبەرێکی کورد بە ناوی پەیمان کەرمی ۲٤ساڵان لە شاری سەلاسی‌باوەجانی بە تەقەی ڕاستەوخۆی هێزە ئینتزامیەکان بە گرانی بریندار بوو.
خدر عەسکەرزادە کۆڵبەری کورد بە هۆی وتووێژ لە گەڵ ڕاگەیاندنەکاندا بانگهێشتی دایەرەی ئیتلاعەتی کۆماری ئیسلامی ئێران لە شاری پیرانشاری ڕۆژهەڵاتی کوردستان کرا و هەڕەشەی لێکرا.
ئاکام (محەممەد) حەمزەزادە کۆڵبەری ۲۱ ساڵ تەمەن، تووشی هەرەسی بەفرهات وگیانی لەدەستدا.
دووشەمە ۱٨ی ڕێبەندانی ۱۳۹٥ی هەتاوی کەسێک لە پارێزگای ئیلام بەهۆی تەقینەوەی میین لاقێکی لە دەست دا.
کۆڵبەرێکی تەمەن ۳۰ ساڵ خەڵکی بانە کە لەنێو سارد و سڕی کوێستانەکانی ناوچەی بانە لە رۆژهەڵاتی کوردستان مابۆوە، تووشی سەرمابردووی دەبێت و ئاسەواری سەرما لەتەواوی جەستەی دیار، بە شێوەیەک کە تەواو جەستەی سەرمای بردوە.
«ڕزگارساکانی فەڕ» خەڵکی گوندی پسان سەربە تەرگەوەری ورمێ لەڕۆژهەڵاتی کوردستان نێزیک بەدووحەوتووی پێش کەبۆ بژێوی ژیانی ڕووی کردبوویە پیشەی گرانی کۆڵبەری لەگوندی «کوڕان» کەوتە بەر لێشاوی هەرەس وگیانی لەدەستدا.
ڕۆژی ۲۳ی ڕێبەندانی ۱۳۹٥ هەتاوی کۆڵبەرێک به ناوی «خالید قارەمانی» لە هەوراز و سەختێکی بەرزاییەکانی ئالانی سەردەشتەوە دەکەوێتە خوارێ و بەتوندی برینداردەبێت. دوو رۆژ ئه‌م كۆلبه‌ره كورده كه خەڵکی نەغەدە لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان بوو له نەخۆشخانەی خومەینی ورمێ گیانی له ده‌ست دا.
ڕێکەوتی ۲٤ی ڕێبەندانی ئەوساڵ بەهۆی تەقینەوەی مینێکی بەجێماو لەسەردەمی شەڕی ئێران ـ عێراق هاوڵاتییەکی کورد بەگرانی بریندار بوو. نێعمەت نازپەروەردە یەکێ لەئاژەڵدارای ئەم ناوچەیە لەکاتی لەوەڕاندنی ئاژەڵەکانی خۆی پێی لەسەر مینێک دەکەوێ وبەگرانی بریندار دەبێ.
۳ کۆڵبەری کورد لە شاری سەڵماس لەڕۆژهەڵاتی کوردستان کەوتنە بەر دەسڕێژی ڕاستەوخۆی هێزە ئەمنییەکانی کۆماری ئیسلامی ئێران. داریوش پاشایی، خوسرەو کازمی خەڵکی گوندی خوڕخوڕەی سەربە سەڵماس گیانیان لەدەست داوە. هەرلەم پێوەندییەدا ئازاد دیرەکی خەڵکی دیرەک بەگرانی بریندار بووە.
ڕێکەوتی ۲۵ی ڕێبەندان کۆڵبەرێکی کورد بەناوی (س. ڕەسووڵی) خەڵکی ئاغڵانی شاری سەردەشت قامکەکانی پێی لەدەست دا.
۳۰ی رێبندانی ساڵی ۹۵ی هه‌تاوی، تەقینەوی مین لە زەوی کشتوکاڵی لە شاری ئەیوان سەر بە پارێزگای ئێلام روی دا. ئه‌م تەقینەوە گیانی هاوڵاتێکی کوردی گرتووە و کەسێکی دیکەش برینداره.
ڕۆژی یەکشەممۆ گەنجێکی تەمەن ۱۳ ساڵ خەڵکی دەشت عەباس لەناوچەی فەکە پێی لەسەر مینێک دەکەوێ وبەگرانی بریندار دەبێت.
لەشاری قەسری شیرین لەپارێزگای کرماشان لەدەورووبەری بنکەی سەربازی بورجی ئەحمەدی مینێک کەلەپاش شەڕی ئێران عێراق مابوویەوە تەقییەوە وبەو هۆیە شەپۆلی دەنگەکەی بەر هاوڵاتییەک کەوت وڕەوشتی لەگرانیدایە.
ڕۆژی پێنج شەممە ۵ی ڕەشەممە لەناوچەی نی خزری ساڵح ئاوای مێهران سەربە ئیلام لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان تەقینەوەی مین بووبەهۆی گیان لەدەستدانی کەسێک.
خالید ئەحمەدیان، کوڕی حەسەن وخەڵکی گوندی “دیگورجی” سەربەشاری شنۆی ڕۆژهەڵاتی کوردستان ڕۆژی چوارشەممۆ ٤ی ڕەشەممەی ۱۳۹۵ی هەتاوی لەناوچەی سنووری “زێوکە” و ”لاجان” ی سەربە پیرانشار لەلایەن هێزە ئینتزامییەکانەوە دەکەوێتە بەر دەسڕێژی ڕاستەوخۆ وهەربۆیە چاوەکانی بەگرانی بریندار دەبن ولەکۆتاییدا هەردوو چاوی بەتەواوی لەدەست دەدات.
دوابەدوای تەقەی هێزە ئینتزامییەکانی کۆماری ئیسلامی ئێران لەناوچەی سنووری بەردەپانی سەردەشت لەڕۆژهەڵاتی کوردستان کەبوو بەهۆی کوژرانی کۆڵبەرێک و ناڕەزایی دەربڕینی خەڵکی ناوچەکە. هێزە خەڵکی ئەوناوچەیە لەبەرانبەر ئەو کردەوە قڕێژەی حکوومەتی ئیسلامی ئێران پەلاماری بنەکەی هەنگی سنووری دەدەن وهێزە چەکدارەکانیش بەرهەڵستیان دەوەستنەوە وبەو هۆیە تەقەیان لێدەکرێ ولەئاکامدا سێ کەس بەگرانی بریندار دەبن.
ڕۆژی شەمە ۷ی ڕەشەی ۱۳۹٥ی هەتاوی لە ناوچەی شێخ سڵەی سەلاسی باوەجانی کۆڵبەرێک بە ناوی سدیق یاروەیسی کوڕی میرزا بە تەقەی ڕاستەوخۆی هێزی ئینتزامی بریندار کرا.
ته‌قینه‌وه‌ی مین لەناوچەی شرهانی دێهلوڕان سەربە ئیلام لەخاڵی سنووری بووبەهۆی کوژران وبرینداربوونی دووکەس. بەهۆی ئەم تەقینەوەیە ئەحمەد جلیزی ۳۲ ساڵ تەمەن هەرلەیەکەم ساتەکانی تەقینەوەکە گیانی خۆی لەدەستدا. وقوربانی دویەم کەدەکاتە برازای جلیزی بەناونیشانی محەممەد جلیزی لەبەشی پێ بەگرانی بریندار بوو.
بەشەکانی دیکەی پێشێل کاری مافی مرۆڤ
ژنان، منداڵان، خۆکوژی، خزمه‌تگوزاری، ژینگه و…
درێژەی پڕکردنەوەی چاڵاوەکانی ئاوی کشتووکاڵی وەرزێران وگواستنەوەی ئاوەکانی بۆکان بۆ پارێزگاکانی دراوسێ به‌رده‌وامی هه‌یه.
کێشەو و گرفتی بێ ئاوی شارستانی “بەدرە” ی لە پارێزگای ئیلام گرتۆتەوە و بوە بە قەیران و کێشەی زۆر بۆ دانیشتوانی ئەو ناوچەیە.
دووشەممۆ ۲۵ی ڕێبەندانی ۱۳۹۵ خەڵکی گوندی گومارەلەنگ لەبەشی سەرشیوی شاری مەریوان لەپێوەندی لەگەڵ گواستنەوەی وچاڵکردنی نابەجێی زبڵی ناوشاری مەریوان لەو ناوچەیە، لەبەر بەخشداری دەستیان دایە کۆبوونەوەی ناڕەزایی دەربڕین.
لە شاری جوانڕۆی سەر بە پارێزگای کرماشان لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان بە هۆی هەژاری و بێکاریەوە گەنجێکی تەمەن ۳۰ ساڵ و خاوەنی خێزان بە بڵاوکردنەوەی وێنە و نوسراوە لە شوێنە گشتیەکاندا ڕاگەیاند بە مەبەستە گورچیلەکانی بفرۆشێت.
ڕۆژی شەممە ۱٦ڕێبەندان، شارۆمەندانی شیناوێ دژی ناهەستیاری بەرپرسانی دایەرەی ڕێگاوبانی میاندواو، لە ڕێگای میاندواو- بۆکان کۆبوونەوەیان ڕێخست.
ڕێکەوتی ۱۹ ی ڕێبەندانی ۱۳۹۵ کۆمەڵێک لەخەڵکی هەژار وئازارچێشتووی کرماشان بەدروشمگەلی (خەڵک لەبەربێکاری وبرسیەتی لەمردندان)، (بێکاری لەکرماشان لەلووتکەدایە)٫(یەکەکانی بەرهەمهێنا وپیشەیی داخراون) وڕستەگەلێکی لەم چەشنە، بەرانبەربە پارێزگاری دەست نیشانکراوی کرماشان وسەرۆکی بانکی ناوەندی ئێران دەنگی خۆیان بەم دووبەرپرسە حکوومییە گەیاند.
چوارشەممە ۲۰ی ڕێبەندانی ساڵی ۱۳۹٥هەتاوی شاڕۆمەندێکی کوردی خه‌ڵكی سنه بە ناوی کاوە ۳٥ ساڵان لە دوکانەکەی خۆیدا بە پەتی‌سێدارە کۆتایی بە ژیانی خۆی هێنا.
قوتابخانەێیکی کچانە لە سەڵواتاوا سەر بە شارستانی سنە ئاودەستی نییە، گوندی سەڵواتاوای شاری سنه قوتابخانەی سەرەتایی و ناوەندی و دواناوەندیی تێدایە، سەرەتایی کوڕانە دوو ئاو دەستی تێدایە کەچی قوتابخانەی سەرەتایی کچانە توالێتی تێدا نییە.
گوڵزاری محەممەدی کچێکی ۲۷ ساڵ تەمەن بەهۆی کێشە وگرفتی بنەماڵەییەوە لەشەوی هەینی ۲۲ی ڕێبەندان لەڕێگەی خواردنی حەبەوە دەستی دایه خۆكوژی و گیانی له ده‌ست دا.
ڕۆژی ۲۲ ڕێبەندان کرێکارانی پاڵاوگەی کرماشان بە هەڵگرتنی پارچە نووسراوەگەلێک، کە لە سەریان نوسرابو پاڵاوگەی کرماشان ناسنامەی کرماشانە دژی سیاسەتەکانی کۆماری ئیسلامی ئێران وه‌ستانەوە.
بەیانی ۲۴ رێبه‌ندان گەنجێکی مەریوانی بەناوی ئاراس کە ژیانی هاوبەشی پێکهێناوە و مناڵێکیشی هەیە، دەچێتە ئیدارەی “بنیاد شهید”ی کۆماری ئیسلامی ئێران لە مەریوانی رۆژهەڵاتی کوردستان و ئارگر لە جەستەی خۆیی بەردەدات، ناوبراو لە ماڵباتانی سەرژبەو ئیدارەییە. كوتراوه «ئاراس» بە هۆیی بێکاری و فەقیری داویی لەو ناوەندە کردوە وامی پێ بدەن، کە داخوازیەکەی چەندین جار رەت کراوەتەوە.
رۆژی شەممە ۲۳ ڕێبەندانی ساڵی ۱۳۹٥ هەتاوی، «پەریا محەمەدشێخە» بە هۆی کێشەی ناوماڵەوە دەستیدایە خۆکوژی و گیانی لە دەستدا.
ڕێکەوتی ۲۵ی ڕێبەندان ساڵوەگەڕی کوژرانی سانع ژاڵە لەلایەن هێزەکانی جلی مەدەنی کۆماری ئیسلامی ئێران لەگۆڕستانی مەلامەقسوود لەشاری پاوە لەڕۆژهەڵاتی کوردستان تێک درا.
ئەوڕۆ ۲۶ی ڕێبەندانی ساڵی ۱۳۹۵ گەنجێکی ۲۹ ساڵ تەمەن خەڵکی شارۆچکەی ڕەجایی شاری ئاودانان لەپارێزگای ئیلام دەستی دایە خۆسوتاندن. ناوبراو خێزاندار وخاوەنی منداڵە وبەهۆی کێشەی کاروهەژارییەوە خۆی سووتاندوه.
سێشەممە ڕێکەوتی ۲٦ ڕێبەندانی ساڵی ڕابردوو شارۆمەندێکی کورد بە ناوی (ن-ن) ٥۰ ساڵان خەڵکی گوندی «دۆریسان» سەر بە شاری پاوە لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان خۆی لە ڕووباری سیرواندا خنكاند.
ڕێکەوتی ۲٦ ڕێبەندانی ئەمساڵ خویندکارانی کۆلێجی نەفت و پیترۆشیمی زانکۆ ڕازیی کرماشان دژی سارد بوونی ئەم کۆلێجە دەستیاندایە ناڕەزای دەربڕین.
پێنجشەممۆ ۲۸ی ڕێبەندانی ساڵی ۱۳۹۵ی هەتاوی هێزە چەکدارەکانی ئینتزامی ئیسلام ئاوای ڕۆژئاوا لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان لەشوێنی گشتییەکانی ئەم شارە تەقەیان لە ماشێنێکی (وانت سواری) کردو دووکەس لەدانیشتوانی ناو ماشێنەکە بریندار بوونوئەم تەقەکردنە بوو بەهۆی نانەوەی ترس ودڵەڕاوکی لەنێوان هاوڵاتیانی شاری ئیسلام ئاوای ڕۆژئاوا.
خەتەنەی کچان لە گوندەکانی هەورامان، کامیاران، ڕوانسەر و پاوە بەردەوامە.
یەکەمی رەشەمەی ساڵی ۱۳۹۵ هەتاوی خەڵکی گوندی سەیرانگای توریستی قوڕە قەڵا لە خۆپیشاندانێک نارزایەتی بەرامبەر بە نەبووی رێگا و بانی شیاو و شوستە و قیر و نەبوونی ژێر بینای ئیستاندارد دەستیان داوەتە نارزایەتی و کۆبونەوە.
۲ی ره‌شه‌ممه، فەرمانداری شاری مەریوان مۆڵەتی بە بەرنامەی کاریگەری فەرهەنگ و زمان لە سەر پەروەردە لەو شارە نەدا.
ڕێکەوتی یەکی ڕەشەمەی ساڵی ۱۳۹۵ی هەتاوی، دوابەدوای تەقەی ڕاستەوخۆ وبەبێ هۆشداری پێدانی هێزە ئینتزامییەکان بەرەو ماشێنێکی سواری لەجۆری پارس بەگومانی ئەوەی کەلووپەلی قاچاخی پێیە بووبەهۆی نانەوەی ترس وخۆف ودڵەڕاوکە لەنێو هاوڵاتیانی شاری كرماشان.
۲ی ڕەشەمەی ۱۳۹٥هێزە ئینتزامیەکان و هێزی دژبەری قاچاغی کەلوپەل و لە شاری جوانڕۆ دستیان گرت بە سەر ماڵی کاسبکارانی فەرمی سنووردا.
ڕۆژی یەکشەممە ۱ی ڕەشەمە، سروە ئیبراهیمی شارۆمەندی شاری سەردەشت بە دەستی هاوژینەکەی سووتێنرا بوو لە ناوەندێکی دەرمانیدا گیانی لەدەستدا.
پێنج‌شەممە ٥ی ڕەشەمەی ئەمساڵ خەلکی گوندی گومارەلەنگی شاری مەریوان لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان بە ئامادەبوون لە ڕوبەڕوی قایم‌مقامیەتی مەریوان دژی کۆکردنەوە وچاڵکردنی زبڵی مەریوان لە نیزیکی ئەم گوندە کۆبوونەوەی ناڕەزاییان ڕێخست.
ڕۆژی هەینی ٦ی ڕەشەممە ئەمساڵ، ژنێکی کورد ٤٥ ساڵان، خەڵکی گوندی «کانی سپی» لە دەڤەری بێلی سەر بە شاری شنۆ لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان بە هۆی کێشەی ئابوری و بنەماڵەیەوە ئاگری لە جەستەی خۆی بەردا و لە ئاکامدا کۆتایی بە ژیانی خۆی هێنا.
ڕۆژی شەممۆ ڕێکەوتی ۷ی ڕەشەممەی ساڵی ۱۳۹۵ی هەتاوی، گیان لەدەستدانی دایکێک بەهۆی کەمتەرخەمی پزیشکی لەشاری مەریوان ناڕەزایی خه‌ڵكی لێكه‌وته‌وه. خه‌ڵكی شاری مه‌ریوان له به‌رده‌ركی شوێنی كاری ئه‌م پزیشكه كۆبوونه‌وه‌ی ناره‌زایان ئه‌نجام دا.
کوڕە گەنجێکی ۲۲ ساڵانی کورد، لە گوندی قەڵاڕوتەڵەی شاری دیواندەرە سەر بە پارێزگای سنە لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان پێنج‌شەممە ٦ی ڕەشەممە بە پەتی سێدارە خۆی هەڵواسی و کۆتایی بە ژیانی خۆی هێنا.
لە دوایدا کۆمەڵەی مافی مرۆڤی کوردستان، داوا لە خەڵکی ڕۆژهەڵاتی کوردستان دەکات، هەوڵ بدەن بۆ وەرگرتنی مافی ڕەوای خۆیان و هەر جۆرە پێ شێلکاریەک کە لە لایەن کۆماری ئیسلامی ئێران لە مەڕ ئەوان دەکرێت، دەنگی خۆیان بە خەڵکانی جیهان بگەیەنن.
کۆمەڵەی مافی مرۆڤی کوردستان
Webb: www.kmmk.info
E Mail: info@kmmk.info
Tel: 0046765959589
Facebook: https://www.facebook.com/kmmkurdistan
Telegram: https://telegram.me/kmmk_info
Twitter: https://twitter.com/KurdistanKmmk