بە مناسبت ٨ مارس روز جهانی زن
مصاحبه سازماندە کمونیست با نینا پایدار
سازماندە کمونیست: چرا جمهوری اسلامی تا این حد با حقوق زن دشمنی دارد؟
نینا پایدار: ببینید جمهوری اسلامی یک حکومت ایدئولوژیک است که مبناهای فکری فسلفی اش را در قانون مجازات و قانون خانواده براساس ایدئولوژی اسلامی چیده است. در سیستم و فرهنگ اسلامی که بر مبنای شریعت بنیان شده، به طور صریح اشاره به مالکیت زن به عنوان کالا و نه به عنوان انسان شده است. زن در این سیستم به مانند اموال مرد نگریسته شده که مرد می تواند هرطور که خواست و توانست از این کالا(زن) استفاده کند. این سیستم با تعریف کالاگونگی زنان به مانند آشپز، خدمتکار و ابزار ارضای جنسی مرد، نوعی هویت را برای زنان تعریف کرده اند که این هویت به مانند برده به زن نگریسته و محرز است که نه برده و نه کالا هیچ حق و حقوقی را در این فرهنگ نباید طلب کنند. سیستمی که سعی میکند نیمی از انسانهای جامعه را به ابزارتامین نیازهای جنسی مردان تبدیل کند و با ایجاد یک هویت درجه دومی و فرهنگ عقب مانده، همچنان زنان را در گوشه خانه نگهدارد. اسلام و ایدئولوژی اسلامی در طول تاریخ و اکنون هم در عین حال ابزاری در دست طبقات دارا برای تحمیل حاکمیت طبقاتی و استثمارگرانه بوده است. در دوران حاضر ایدئولوژی و سیاست اسلامی، تماما بورژوایی و در خدمت تحکیم مناسبات استثمارگرانه سرمایه داری و انقیاد انسان در این چارچوب است. درجه دوم شمردن زن در اسلام تماما منطبق با منافع سرمایه داران و حاکمیت سرمایه داری و در راستای استثمارشدید زنان و کل جامعه است. به همین دلیل کل قدرتهای بزرگ کاپیتالیستی در جهان و دولتهای بورژوایی و در خود ایران نظم سرمایه به اسلام متکی هستند. در همین حال اسلام و حکومتداری اسلامیش ضدیت شان به بنیان های فکری عقب مانده و فاشیستی شان بر میگردد که مدام با تشدید خرافات و جهل و ارتجاع سعی در خانه نشین کردن زنان و در مشت نگه داشتنشان است، این ضدیت دقیقا به فرهنگ مرتجعانه ایدئولوژی اسلامی و به منفعت سرمایه داری بر می گردد. اسلام قرنهاست نصفی از جامعه را با قانون و فرهنگ ناموس پرستانه و هویت های ارتجاعی اش در موقعیتی نابرابر قرار داده است.
سازماندە کمونیست: بعضی ها میگویند قوانین اصلی اسلامی اینقدر کە جمهوری اسلامی، داعش، طالبان و القاعدە سختگیری میکنند سختگیرانە نیست. جواب شما چیست؟
نینا پایدار: پاسخ من این است که اتفاقا قوانین اسلامی ثابت و یکسان هستند. این تفسیرها و تاویل ها از این قوانین در جوامع اسلامی است که بسته به فرهنگ مردم و بسترهای اجرایی، پتانسیل اجرا شدن یا نشدن را داراست. اتفاقا یکی از عواملی که اسلام و حکومت هایش و ملاها را هنوز در قدرت قرار داده است همین تفسیرهای مختلفی است که بنا به شرایط اجتماعی – اقتصادی و فکری مردم آن جامعه پیاده سازی و اجرایی می شود. قوانین اسلامی ثابت اند، اما آخوندها و عمالهای اسلامی با تردستی آخوندی سعی بر این دارند که با تاویل این قوانین در زمانهای مختلف، از انقضای تاریخ مصرف اسلام جلوگیری کنند. اتفاقا این سخن که قوانین اصلی اسلامی اینقدر کە جمهوری اسلامی، داعش، طالبان و القاعدە سختگیری میکنند سختگیرانە نیست، نشان می دهد که خود مسلمانان نیز در پارادوکسی قرار گرفته اند که قوانین اسلامشان را ضد انسانی و عقب مانده می دانند، همانهایی که با پیاده سازی اسلام از پراتیک این ایدئولوژی به شدت شرمسار و وحشت زده هستند اما توانایی ابرازش را ندارند. این حرف ها را بسیاری از مسلمانان میانه رو که اسلام را به درستی نمی شناسند یا بنا به مصلحت به آن اذعان نمیکنند. اینها می دانند که با بیان واقعیت اسلام، چهره واقعی اسلام رو می شود برای دلخوش کردن مسلمانان میانه رو در جوامعی می دانند که فرهنگ خشونت تا حدی تعدیل شده است. بنظر من قوانین اسلام نه تنها سخت گیرانه و ثابت است، بلکه این قوانین ضدانسانی، مرتجع و تاریخ مصرفش گذشته است.آنچه جمهوری اسلامی و داعش و طالبان میگویند و انجام میدهند، عین اسلام با همه کراهت آن است.
سازماندە کمونیست: دوم خردادی های قبلی و اصلاح طلبان کنونی مانند شیرین عبادی میگویند اگر در ایران اصلاحات پیروز شود حقوق زن هم بهبود میابد. سئوال این است آیا در درون جناحهای رژیم اسلامی مخالف قانون آپارتاید جنسی وجود دارد؟ اساسا جمهوری اسلامی در رابطە با حقوق زن اصلاح پذیر هست؟
نینا پایدار: قبلا گفتم که اسلام و طرفداران و حکومت مدارانش از یک قانون پیروی میکنند، آن هم قانونی ضد انسانی که به زن به مانند کالا نگاه کرده و هیچ گونه حق و حقوق برای زنان قائل نمی شود. اینکه یک عده ای بیایند و خواهان ایجاد یک نظام مدرن اسلامی!!! شوند خیلی خنده دار است. اتفاقا اینکه یک عده ای معتقدند که قوانین حال حاضر جزائی و خانوادگی رژیم ایران نمی تواند نیازمندی های اجتماعی- انسانی زنان را برآورده کند خودش اعترافی بر ناتوانی این قوانین و ضدیت آن با حقوق زن است. امثال شیرین عبادی اصلاح طلب و یا امثال محمد نوری زادها همان مریدان رهبر بودند که با حذف از دایره قدرت، با درک نارضایتی عمومی و تنفر عامه مردم از حکومت اسلامی شان، سعی در بازپس گیری قدرت با شعارهایی جدیدند. اعتماد کردن به اصلاح طلبان و افرادی این چنین، اعتماد کردن به جمهوری اسلامی است. سگ زرد برادر شغال است، اینها به آزادی و برابری انسان ها چه مرد و چه زن کوچکترین ارتباطی ندارند، اتفاقا اینها خودشان بزرگترین مانع در برابر جنبش برابری طلبی در امروز ایران هستند، نباید با اعتماد به جنبش های راست و اسلام خوش خیمشان آب به آسیاب آنها ریخت. اینها هم به همان شریعت و با همان کتاب آسمانی و سنتی معتقدند که زن را از لحاظ حقوقی نصف مرد دانسته و دیه و حق شهادت نصف مردان را به زنان می دهد، اینها اتفاقا امروزه با هارت و پورت و جنبش های اینترنتی که به راه انداخته اند مهمترین مانع در برابر خیزش مردمی و حرکت انقلابی مردم ایرانند.
سازماندە کمونیست: در یکسال گذشتە تعدادی از فعالین جنبش سبز کمپین “آزادی یواشکی” راە اندازی کردند، در فضای مجازی بە انتشار عکسهای بی حجاب پرداختند. آیا این نوع کمپینها جهت بە بیراهە بردن جنگ جنبش آزادی زن با قوانین آپارتاید جنسی در ایران نیست؟
نینا پایدار: ببینید نفس خواستن آزادی به صورت یواشکی، اخته کردن آزادی در گام نخست است. کسی که آزاد اندیش است و می خواهد به مانند یک انسان آزادی اش را به دست آورد باید به صورت تمام قد خواهان دست یابی به آزادی باشد. حرکاتی نمادین این چنین اتفاقا به بیراهه بردن جنبش آزادی خواهی و برابری طلبی در ایران است که خواسته های زیادی را به جمهوری اسلامی تاکنون تحمیل کرده است. محدود کردن آزادی خواهی و برابری طلبی به برداشتن یک روسری و ترانسفر کردنش به فضای مجازی آب به آسیاب جمهوری اسلامی ریختن است. جمهوری اسلامی به خوبی از نوع نگرش افراد جامعه و تنفر و انزجار علیه خود آگاه است اما با تمام قوا می کوشد که این تنفر به جوش و خروش خیابانی منجر نشود، اعتراض اینترنتی و مجازی آنهم با برداشتن روسری پشیزی رویکردهای حکومت را نه تنها تغییر نمی دهد، بلکه به کجراهه بردن جنبش صحیح و اعتراضی برابری طلبی زنان در بطن جامعه است. این جنبش حق طلبانه زنان عقب نشینی های واقعی از جمله در عرصه پوشش اسلامی و حجاب اسلامی به جمهوری اسلامی وارد کرده و پرچمدار مبارزه با حجاب اسلامی بوده است. در نتیجه زنان و مردان حق طلب و برابری طلب همین جنبش واقعی را باید تقویت و محکم کنند و از این زوایه حرکت آزادی های یواشکی را به عنوان مانع جنبش واقعی زنان افشاء کرد. ببینید “آزادی یواشکی” مکانیسم اش چنین است که همه بیایند و بدون روسری یک عکس بگیرند و حق شان را در قبال جنبش تغییرخواهی و برابری طلبی ایفا کنند. اتفاقا حضور صفحاتی این چنین، به کجراهه بردن جنبش واقعی و عینی موجود در ایران است، صفحه ای که گردانندگان آن سعی دارند حق آزادی انسان ها را با عکس و اینترنت و فیس بوک در یک فرایند چند صدساله دست یابند.
سازماندە کمونیست: بعد از اسیدپاشی تابستان گذشتە در اصفهان و جاهای دیگر بحق انگشت اتهام مردم بسوی امام جمعە ها و فتوادهندگان امر به معروف ونهی از منکر نشانە رفت و با اعتراضات وسیع مردم، سران رژیم غافلگیر شدند. واکنش اعتراضی مردم سریع و تند بود. پتانسیل این واکنش سریع ناشی از چی بود و چرا این اعتراضات تودەای سراسری و گسترش پیدا نکرد؟
نینا پایدار: واقعیت امر این است که طبقات مختلف اجتماعی امروز ایران نسبت به رویکردها و نتایج حکومت اسلامی آگاه است و نفرت و انزجاری عمیق از ملاها و آخوندها وجود دارد. بیکاری، فقر، تن فروشی و سرکوب مردم در کنار سیاست های جنگ طلبانه و آتش افروزانه جمهوری اسلامی سبب شده که مردم نسبت به تمام این شرایط حساس شده باشند. مردم مسبب تمام این معضلات اجتماعی را می شناسند، اما به دلیل عدم یکپارچه بودن مردم، عدم رهبری این موج انزجار در کنار دستگاه سرکوب و کشتار و اطلاعات و فقر بی رویه ای که هرکس صبح تا شب باید بدود تا شکم خود و خانواده اش را سیر کند باعث شده که جامعه ایران ظاهرا در سکوت زندگی کند. اما این سکوت به معنای رضایت مردم از وضعیت کنونی نیست و حوادثی به مانند اسیدپاشی در اصفهان و دست درازی رژیم به حوزه شخصی مردم سبب تهییج افکار عمومی و بستری مناسب را به تمامیت جمهوری اسلامی ایجاد کرد. اتفاقا این اعتراضات، فقط اعتراضات به اسیدپاشی نبود، در کنار این اعتراضات هزاران انسان معترض به معضلاتی اجتماعی به مانند فقر، تن فروشی، قانون نابرابری که در قانون اسلام برای زن قائل شده اند، به سیاست های رژیم در قبال مسائل هسته ای و … اعتراض کردند. اسیدپاشی ها بهانه ای بود که موج اعتراض و انزجار علیه حکومت در شهرهای ایران از سر گرفته شود و مردم با شعارهایی رادیکال در تهران، اصفهان، سنندج و … به خیابانها بیایند. اما به دلیل سرکوب و بگیر و ببند رژیم و پراکنده بودن این اعتراضات در کنار عدم رهبری این جریان اعتراضی، جنبش معترض موجود در خیابان به حرکت درآمد واما به دلیل موانع موجود گسترش نیافت. آن اعتراضات اتفاقا تصویر واقعی از جامعه ایران و مردم از جمهوری اسلامی است، مردمی که از اسلام و حکومت آن به تنگ آمده اند، مردمی که در آینده ای نزدیک برای جامعه ای بهتر و انسانی تر قطعا دوباره به خیابانها می آیند، مردمی معترض به تمام جنایت ها و کلیت نظام حاکم بر ایران.
سازماندە کمونیست: نقش مقاومت زنان در آزادی کوبانی و تصویب قانون برابری زن و مرد در کانتون جزیرە چە تاثیری بر جنبش آزادی زن در ایران و منطقە دارد؟ فعالین آزادی و برابری چە درسهای از آن تجارب باید بگیرند؟
نینا پایدار: همه ما شاهد جنایت های داعش در منطقه خاورمیانه و مخصوصا سوریه بودیم. گروهی تروریستی که با شنیع ترین روشهای غیر انسانی اقدام به کشتار و آدمکشی در کشورهای عراق و سوریه کرده بود و به هرجا دست پیدا می کرد سبب آدمکشی و قتل و غارت می شد و در نهایت به مانند کالا و غنیمت زنان آن شهر را به یغما می برد و توسط تروریست هایش مورد تجاوز، تعرض و کشتار قرار می گرفتند. در کانتون های سه گانه کوبانی، عفرین و جزیر خوشبختانه در برابر این جانیان حرکتی انسانی و دفاعی غیر معمول انجام گرفت. هزاران انسان از پیرزن و پیرمرد، مرد و زن، جوان و کودک مسلح شدند و علیه این موج آدمکشی و ترس ایستادند، این انسانها با دهن کجی و مطرود دانستن عقاید احمقانه داعش خواهان برقراری حکومت خودشان در شهرهای خود شدند و برای حکومت داری خود قوانین را تصویب کردند که دقیقا ضدیتی 100% در برابر عقاید احمقانه داعش را در برداشت. آنها با انسان دانستن زن و تصویب قوانین انسانی و نه بر مبنای جنسیت، حرکتی آزادی خواهانه و برابری طلبانه را شکل دادند که مورد استقبال میلیونها انسان آزادی خواه و برابری طلب در تمام دنیا قرار گرفت. این حرکت نشان داد که می توان با همدلی و تلاش در برابر مرتجع ترین و ترسناک ترین گروه تروریستی با دست خالی ایستاد و شرافتمندانه برای دفاع از آزادی و برابری هفته ها و ماه ها جنگید. تجربه کوبانی و جزیرە و عفرین یک تجربه انسانی و قوانین شان قانونی انسانی برای دست یابی به یک دنیای آزاد بود. به راستی که تجربه کوبانی و جزیرە نشان داد که هیچ زنی نصف مرد نیست و یک زن تا چه اندازه می تواند تعریف معمول از زن بودن را در هم بکشند و تا پای جانش برای دفاع از آزادگی و برابری بجنگد، به راستی که جهان در کوبانی و جزیرە و عفرین زنانی را دید که تعریف متفاوت از زن بودن را نمایش گذاشتند، زنی که مظهر زندگی، آزادگی، مقاومت و تلاش و مبارزه برای یک دنیای بهتر بود.
سازماندە کمونیست: از نظر شما خواست و اولویتهای جنبش آزادی زن در ٨ مارس امسال کدام است و فعالین چگونە باید بە استقبال برگزاری روز ٨ مارس بروند؟
نینا پایدار: خواست و اولویت های جنبش زنان مشخص است. این خواست ها شامل برابری کامل حقوقی و حقیقی زنان به عنوان انسان هایی برابر در جامعه است. دغدغه های جنبش حول حذف هرگونه هژمونی مردسالارانه می گردد که تلاش می کند به بهانه های واهی به مانند ناموس، حجاب، زن و عرف زن ها را در گوشه ای از خانه حبس کند. زنان به مانند مردان باید بتوانند از فرصت های شغلی برابر بهره مند باشند و هیچ دیوار شیشه ای اعم از قانون و عرف در برابر ارتقا و پیشرفت آنها هیچ سدی ایجاد نکند. باید به زنان خانه دار که وظیفه ی مدیریت خانه و تربیت نسل آینده را به عهده دارند بیمه خدمات اجتماعی و حقوق مکفی تعلق گیرد. هیچ زنی نباید تحت عنوان ناموس کس دیگری تلقی گردد و به مانند یک انسان دارای حقوق برابر و آزادی به معنای واقعی باشد. فعالین جنبش زنان و انسان های آزادیخواه و برابری طلب جامعه ما وظیفه دارند که با پلاتفرمی رادیکال و انسانی به استقبال ماه مه بروند. جنبش سوسیالیستی و برابری طلبانه باید با شفاف سازی جنبش های واهی مدافع حقوق زنان از خواست برحق آزادی و برابری زنان در جامعه حمایت کرده و جنبش زنان را در راستای منافع طبقاتی – هویتی خود رهنمون کند. زنها حق دارند که نهادهای مدافع حقوق خود را داشته و در راستای منافع طبقاتی خود با اتحاد با جنبش کارگری و جنبش دانشجویی و جنبش مدافع حقوق کودکان برای دنیایی بهتر و انسانی تر تلاش کند. همانند هر سال باید به خیابانها بیائیم، از تهران، شیراز و اصفهان گرفته تا سنندج و مشهد و علیه قوانین نابرابر موجود در قانون و عرف و سنت معترض شد. باید با پلاتفرمی رادیکال خواهان احقاق حقوقی یکسان و برابر بود. باید پلاکاردهایی را با مضمون: “آپارتاید جنسی موقوف”- “نه به بردگی زن” – “نه به تبعیض” – “زن و مرد برابرند” – ” جنبش زنان، متحد جنبش کارگری و دانشجویی” و ” زن ناموس هیچکس نیست و انسانی آزاد و برابر است” را در خیابانها به نمایش گذاشت و با قطعنامه و راهپیمایی خواهان تغییر این دنیای وارونه و نابرابر شد، دنیایی که برای همه چه مرد و چه زن، چه کودک و پیر انسانی تر و جایی بهتر برای زندگی کردن باشد.
با تشکر از وقتی کە در اختیار ما گذاشتی!
***