مصاحبه اکتبر با پروین کابلی در مورد پدیده کودک آزادی
اکتبر: اتفاقات ناگوار در رابطه با کودکان در ایران هر از چندگاهی سرتیتر خبرها را به خود اختصاص میدهد. کودک آزاری به یک پدیده ی شناخته شده در ایران تبدیل شده است . شما به این مسئله چگونه نگاه میکنید؟
پروین کابلی : متاسفانه این حقیقتی تلخ است که در جامعه ی ایران وجود دارد. کودک آزاری به یک پدیده اجتماعی تبدیل شده است. اکثریت کودکان در هیچ جایی مثلا مدرسه ، خانه ، محیط های ورزشی، و در یک کلام هر جا که کودکان هستند امنیت نیست.
کودکان کارتن خواب سالهاست که به یک پدیده پذیرفته شده تبدیل شده است . کودکان را بنام ازدواج میفروشند، کودکان در جنگ به گوشت دم توپ تبدیل میشوند، کودکان کار، کودکان بعنوان برده های جنسی فروخته میشوند، کتک میخورند، کودکان نان آور خانواده شده اند . کودکان دزدیده میشوند و اعضای بدنشان فروخته میشود . کودکان حق شهروندی ندارند چون والدینشان چند دهه پیش در کشوری دیگری به دنیا آمده اند. این لیست میتواند بسیار طولانی تر از این باشد.
پدیده هایی که در بالا برشمرده شد هرکدام ابعاد فاجعه آمیزی دارند. من اگر بخواهم به همه ی مشکلاتی که کودکان با آن روبرو هستند اشاره کنم بقول معروف باید صدها صفحه کاغذ سیاه کرد.
برای اینکه بتوان پدیدهایی را که برشمردم بدرستی در جایگاه خود قرار داد، اول باید روی این صحبت شود که آیا کودک بعنوان یک شخص حقوقی و مدنی در مقابل ناهمگونی های مختلفی که در اطرافش و جامعه وجود دارد مصونیت دارد؟ آیا جامعه خود را موظف به تامین شرایط انسانی برای رشد و تعالی کودک میداند یانه ؟ اگر این پایه و اساس حرکت ما برای بررسی پدیده ی کودک آزاری باشد آنوقت این بحث بسیار گسترده تر میشود و از زاویه های مختلفی میتوان به بررسی موقعیت کودک در جامعه اسلام زده ی ایران پرداخت. متاسفانه موقعیت نا امن کودکان زمانی به بحث گذاشته میشود که اتفاق وحشتناکی می افتاد مثلا کودکی ناپدید و بعد از تجاوز بقتل میرسد. این حادثه بار دیگر موقعیت کودکان در ایران را به جلو صحنه می راند و این سوال مطرح میشود که این وضعیت و نابسامانی و عدم امنیت کودکان تا کی میتواند ادامه یابد؟ وجدان جامعه یکباره روی این ناامنی فوکوس میکند . اما بعد از مدتی به فراموشی سپرده میشود. صورت مسئله اصلی این است که تغییرات برای شرایط زیست بهتر و امکان رشد کودکان باید بطور دائم مورد توجه جامعه قرار بگیرد و برای آن برنامه داشت .
اکتبر: چه مشکلاتی بطور اساسی باعث آسیب های مختلف در کودکان میشود؟
پروین کابلی : دیدگاههای مختلفی در این مورد وجود دارد. مشاهده عمومی این است که مثلا کودکان کتک میخورند. اما تنبیه بدنی و روانی کودکان بسیار عمیقتر است و اشکال مختلف میتواند بخود بگیرد.
کودک یعنی انسانی که هنوز رشد کامل نکرده و نمیتوانند از حقوق خود دفاع کند. کودکی که از معلم مدرسه و یا در خانواده بوسیله سرپرست و یا والدنیش مورد ضرب و شتم قرار میگیرد بندرت میتواند از خود دفاع کند.
این وظیفه جامعه و قانون است که از کودک دقیقا بدلیل اینکه بی دفاع است حمایت کند و حقوق اجتماعی و انسانی روشن و دقیقی در این مورد تعریف کرده باشد و برای آن سازمان بوجود آورد باشد. در قوانین ایران این امر ناروشن است و یا اصلا وجود ندارد. سرپرست خانواده را قانونا مردان بعهده دارند. در نتیجه وظیفه تعلیم و ترتیب هم جزو حیطه وظایف آنان محسوس میشود. قدرت پدر محدویت ندارد. براساس فرهنگ اسلامی و کهنه این وظیفه تعریف شده است. اگر چه زندگی واقعی جامعه امروزایران عمومازنان را به سرپرست خانواده خود تبدیل نموده است . این در حالی است که بنا به آمار خود رژیم یک میلیون و ۳۶۰ هزار خانواده را فقط زنان بعنوان تنها سرپرست اداره میکنند.
طیق آمار انجمن حمایت از حقوق کودکان در سال از ۲۴۰۰ تماس تلفنی که با این مرکز گرفته شده است، ۵۵ درصد کودکان تنبیه روانی و عاطفی شده اند و ۴۵ درصد مورد تنبیه بدنی قرار گرفته اند.
این یک مشاهده ساده است ، اما بیان یک حقیقت تلخ است که در جامعه ایران وجود دارد. اگر امروزه مردم با دیدن صحنه کتک خوردن کودکی حتما خشمگین میشوند و عکس العمل نشان میدهند و نشان از رشد حساسیت در جامعه به سلامتی و احترا م به کودکان است ، اما تنبیه روانی و عاطفی دیده نمیشود و اغلب در نهان و در خانواده ها و بخشا در مدارس ازطریق شاگردان برزگتر و یا معلمان انجام میگیرد. تمسخر و دست انداختن کودکان یکی از شایعترین شکل کودک آزاری در جهان است و هر ساله کودکان و نوجوانان زیادی به این دلیل دست به خودکشی میرنند. یکی دیگر از اشکال کودک آزاری در ایران که باعث مخاطرات جدی میشود سوتغذیه مبیباشد. ۱۲میلیون خانوار ایرانی زیر خط فقر مطلق زندگی می کنند.( رئیس ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) گفت: وضعیت فقر در کشور بسیار نامناسب است به گونه ای که ۱۲ میلیون تن، زیر خط فقر مطلق قرار دارند و ۲۵ تا ۳۰میلیون تن، زیر خط فقرنسبی بسر می برند.)
به نظر من این یکی از وحشتناکترین شیوه های کودک آزاری است که توسط جمهوری اسلامی و دم و دستگاهش به کودکان تحمیل میشوند. کودکانی که سرپرستانشان به فقر و بیکاری کشیده شده اند. .
هنوز آمار دقیقی در دست نیست که چند درصد از کودکانی که در خانواده های فقیر و کم درآمد با شرایط غذایی و بهداشتی نامناسب زندگی می کنند دچار مشکلات جسمی و روحی میشوند و چه اتفاقی در سنین بالا برای این کودکان می افتد؟ در بسیاری از کشورهای دیگر این آمار تاحدودی معلوم است و تلاش هایی برای بهتر شدن انجام می گیرد. طبق گفته وزیر بهداری ایران ۸۰۰ هزار کودک زیر شش سال دچار سوء تغذیه هستند. این ۸۰۰ هزار کودک یعنی آنهایی که توانسته اند دستشان به درمانگاهی برسد و یا در مدرسه کسی متوجه وضعیت نابسامان این کودکان شده است.این امار واقعی نیست . عوارض سوء تغذیه در دوران رشد و بلوغ کودکان آسیب های جبران ناپذیری دارد که تا آخر عمر با آنها خواهد بود. لازم است اضافه کنم که این نرسیدن مواد لازم به بدن باعث عدم رشد مغز هم میشود و عقب ماندگی ذهنی یکی از نتایج بلافاصل آن میباشد. مغز برای سوخت و ساز خود به پروتئین احتیاج دارد. این مسئله در یادگیری کودکان تاثیر بسیاری دارد. بویژه اینکه بیشترین یادگیری انسان در سال اول زندگی اتفاق می افتد. مانند دیدن، شنیدن، حرف زدن، تماس با اطرافیان، و در سالهای بعد اجتماعی بودن و سازگاری با دیگران را می آموزد و بر مهارت هایش می افزاید.سلامتی و نشاط ک.دک عامل مهمی در رشد وی می باشد. کودک گرسنه ، تحقیر شده نه دوران کودکی مناسبی را میگذراند و نه رویاهای کودکی بسراغش می آید.
علاوه بر این آماده بودن محیط برای پذیرش کودک بعنوان یک انسان با ویژگی های خاص و منحصر بفرد ، محیط شاد و فراغت خاطر بدور از توهین و تحقیرهای روزمره و کتک خوردن و توهین های تحقیر آمیز یک اصل است. کودکی که الزاما گرسنه نیست ولی از دست پدر خشن مورد اذیت قرار میگیرد هم دچار آسیب میشود. در خانواده هایی که مادران دچار خشونت میشوند چه کسی از کودکانی که شاهد این صحنه ها هستند حمایت میکند؟ دیدن خشونت و در محیط نا امن بزرگ شدن باید بعنوان کودک آزاری نام برده شود. دختر کودک از همان روز اول تولد با فرهنگ مردسالارانه که باید به آن دختر آزاری گفت روبرو هستند. خانواده های فقیر از سر نداری ابتدا دخترانشان را از رفتن به مدرسه محروم میکنند. از سر فلاکت و مقروض بودن است که دختر کودک به مرد مسن تر از پدرش تحت عنوان ازدواج فروخته میشود.
اکتبر : هیچ خانواده ای نیست که بخواهد آهاگانه این وضعیتی را که تشریح کردید به فرزندانش تحمیل کند. دلیل اصلی فقر است. چگونه میشود کودکان را از این خشونت برحذر کرد؟
پروین کابلی : کودک انتخاب نمیکند که در چه خانواده ای بدنیا می آید. این یک قرعه کشی کور است. عامل اصلی فقر است. منهم با این موافق هستم. این فقر را جامعه سرمایه داری به مردم کارگر و زحمتکش تحمیل میکند و کودکان از کودکی محروم می شوند . با گرسنگی به خواب می روند و یا در سنین کودکی کار می کنند. برای همین است که باید انگشت اتهام را بطرف سیستم سرمایه داری و دولت های حامی آنها کشید. این درد جهان امروز است که علیرغم همه ی امکانات و پیشرفتی که وجود دارد کودکان گرسنه اند. این ننگ بشریت است. برای حمایت از کودکان نمیشود منتظر شد که سیستم سرمایه داری سرنگون شود ، که باید بشود. باید برای امروز کاری کرد. کنوانسیون حقوق کودک دولت ها را به اجرای یک سری اقدامات ملزم کرده است. اما این کنوانسیون هنوز دست والدین و سرپرست را برای دخالت در زندگی کودکان باز گذاشته است. این یک مشکل اساسی این کنوانسیون است. دولتها موظفند شرایط مناسب را برای رشد و پرورش کودکان از همه جنبه ها فراهم کنند. کودکان به جامعه تعلق دارند. جدا از اینکه خانواده ها چه موقعیتی دارند دولت باید شرایط مناسب برای تغذیه کودکان ، ارائه تحصیل رایگان و ایجاد مراکز تفریحی برای کودکان، حمایت از کودکانی که مورد خشونت قرار میگیرند و به یک معنا باید استاندارد واحدی برای رفاه کودکان در دستور کار خود قرار دهد.
در جامعه ایران یک عامل خشونت خود دولت است. دولت و رژیم اسلامی نه تنها به حقوق فردی و اجتماعی کودکان اعتنایی ندارد بلکه با گسترش فقر و گرسنگی به عنوان یک دستگاه کودک آزار عمل می کند و باید به محاکمه کشیده شود. حکومتی که ۱۲ میلیون خانوارش زیر خط فقرمطلق هستند باید سرنگون شود. رفاه و آسایش جامعه و بویژه کودکان در گرو ایجاد جامعه ی برابر برای همه ی شهروندان است.